مطالعات زن و خانواده

روایت زنان از موانع آرامش در زندگی زناشویی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 استادیار، عضو هیئت علمی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

2 استاد تمام عضو هیئت علمی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استاد تمام، گروه جامعه شناسی، عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا (س)،تهران، ایران

چکیده

از اهداف مهم ازدواج و تشکیل خانواده، رسیدن به آرامش است؛ اما بررسی وضعیت موجود خانواده‌ها بر اساس پرونده‌های مراجعین به مراکز مشاوره و دادگاه‌های خانواده و نیز افزایش آمار طلاق نشان می‌دهد زندگی زناشویی برای بسیاری از افراد آرامش‌آفرین نیست. بنابراین با توجه به این که اختلال در آرامش در زندگی زناشویی از چالش‌هایی است که خانوادۀ ایرانی امروزه با آن روبروست و از سویی آرامش زنان به دلیل نقش تربیتی آنان در خانواده اهمیتی خاص دارد، مسئلة پژوهش حاضر شناسایی موانع آرامش زنان در زندگی زناشویی بوده است. در این راستا با استفاده از روش کیفی، با مصاحبۀ عمیق با 60 نفر از زنان متأهل ساکن شهر تهران و تحلیل محتوای مصاحبه‌ها، عوامل اختلال در آرامش زنان در زندگی زناشویی را در پنج مقولۀ اصلی استخراج نموده است. شرایط زمینه‌ای «گزینش اختلال‌گر»، «نگرش اختلال‌گر»، «عملکرد اختلال‌گر» و «ساختار اختلال‌گر» زمینه‌ساز تحقق شرایط علّی اختلال در احساس آرامش یعنی «شکاف بین هست‌ها و خواست‌ها» بوده است. درون‌مایۀ استخراج شده از مقولات نیز، «اختلال در تأمین امنیت‌مدار نیازهای اعضای خانواده» بوده است که عامل اختلال در احساس آرامش زنان در زندگی زناشویی است.‌

تازه های تحقیق

شرایط زمینه‌ای «گزینش اختلال‌گر»، «نگرش اختلال‌گر»، «عملکرد اختلال‌گر» و «ساختار اختلال‌گر» زمینه‌ساز تحقق شرایط علّی اختلال در احساس آرامش یعنی «شکاف بین هست‌ها و خواست‌ها» بوده است. درون‌مایۀ استخراج شده از مقولات نیز، «اختلال در تأمین امنیت‌مدار نیازهای اعضای خانواده» بوده است که عامل اختلال در احساس آرامش زنان در زندگی زناشویی است.‌

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The obstacles of tranquility in marital life from the view of women

نویسندگان [English]

  • Shohre Rowshani 1
  • Nahle Gharavi Naeeni 2
  • Susan Bastani 3

1 Assistant professor, Alzahra University,Tehran,Iran

2 Professor, Tarbiat modares University, Tehran, Iran

3 Professor, Sociology department, Alzahra University, Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the main goals of marriage and family forming is achieving tranquility, but analyzing the situation of families based on cases referred to counseling centers and family courts as well as the rising divorce rate show that marital life does not bring tranquility for many people. Therefore, as the impairment of the tranquility feeling is a challenge in Iranian families’ marital life and women tranquility has a special significance due to their educational role in the family, the question of the present study is to explain the obstacles of tranquility feeling in marital life from the view of women. In this regard, using qualitative method, with in-depth interview with 60 married women living in Tehran and content analysis of interviews, the factors that disturb the women's tranquility in marital life have been extracted in five main categories. contextual conditions of "disruptive selection", "disruptive attitude", "disruptive performance" and "disruptive structure" lead to the realization of causal conditions of disruption of sense of tranquility that is "the gap between the assets and demands". The extracted content of the categories was the "disturbance in security-based fulfilling the family members’ needs" which is the factor of disturbance in women's tranquility in marital life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • marital life
  • women’s tranquility
  • security-based fulfilling the family members’ needs
ابراهیمی، فرح. (1398). تأثیر انسجام خانوادگی بر فضای آرامش روانی زنان متأهل (مطالعۀ موردی معلمان زن متأهل در آموزش‌وپرورش منطقۀ 5 تهران). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور، مرکز پرند.
آرین‌فر، نیره، و رسولی، رؤیا. (1398). مدل معادلات ساختاری پیش‌بینی رضایت زناشویی بر اساس سلامت خانوادۀ اصلی و متغیر میانجی ابعاد عشق. مطالعات زن و خانواده، 7 (1)، 139-157.
ایپکچی، مریم. (1390). بررسی احکام آرامش‌بخش قرآن در حیطه نظام خانواده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
باستانی، سوسن، گلزاری، محمود، و روشنی، شهره. (1390). پیامدهای طلاق عاطفی و استراتژی‌های مواجهه با آن. خانواده‌پژوهی، 7(2)، 257-241.
بانکی‌پورفرد، امیرحسین. (1390). آسیب‌شناسی نهاد خانواده در ایران با تأکید بر وضعیت ازدواج و طلاق، کتاب اندیشه‌های راهبردی، زن و خانواده، دبیرخانه نشست اندیشه‌های راهبردی، تهران: پیام عدالت، 855-834.
برایمن، آلن. (1389). کمیت و کیفیت در تحقیقات اجتماعی. (هاشم آقابیگ‌پوری، مترجم). تهران: جامعه‌شناسان.
بهروان، حسین. (1388). مقایسة ابعاد و زمینه‌های احساس ناامنی در همسران عادی و ایثارگر نمونه موردی استان خراسان رضوی. زن در توسعه و سیاست، 7 (2)، 29-5.
تبریزی، منصوره. (1393). تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی. علوم اجتماعی،21(1)، 138-105.
حاج‌خلیلی، فاطمه. (1393). آرامش مادر و نقش آن در آرامش خانواده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اصول دین، واحد قم.
حاجیان مقدم، فاطمه. (1393). فراتحلیل مطالعات خانواده در زمینة عوامل مقوم و عوامل فرسایندة خانوادة ایرانی. پژوهش‌نامة زنان، 5(1)، 40-1.
حسینی، سیدحسن، و عزیزی، مینا. (1395). بررسی قوانین و سیاست‌های حمایت از خانواده در دوران پس از انقلاب اسلامی ایران. مطالعات زن و خانواده، 4(1)، 7-34.
حیدری هرستانی، فرشته. (1397). بررسی کیفی سازوکارهای آرامش روانی زنان متأهل در خانواده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.
خطیبی، اعظم. (1394). بررسی نگرش زنان نسبت به عوامل مؤثر بر تحکیم خانواده. (پژوهشی در بین کارکنان زن دانشگاه‌های پیام نور استان همدان). مطالعات زن و خانواده، 3(1)، 59-92.
سالاری‌فر، محمدرضا. (1388). خانواده در نگرش اسلام و روان‌شناسی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
سازمان ثبت‌احوال کشور (1398). سالنامه آمارهای جمعیتی 1397. تهران: سازمان ثبت‌احوال کشور.
فلیک، اووه. (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی. (هادی جلیلی، مترجم). تهران: نی.
مظاهری، محمدعلی، حیدری، محمود، و پوراعتماد، حمیدرضا. (1382). مقایسۀ بهداشت روانی در زوج‌های جشن‌های ازدواج دانشجویی و زوج‌های عادی. روان‌شناسی، 7(1)، 72-52.
ملکوتی‌خواه، اسماعیل. (1390). معناشناسی "میثاق غلیظ" در پیمان همسری و بررسی مؤلفه‌های بنیادین وفاداری به آن. مطالعات راهبردی زنان، 13(4)، 146-111.
References
Arianfar, N., & Rasouli, R. (1398). Structural equation modeling of the predicting marital satisfaction on the health of the main family and the mediatory
variable of lovemaking styles. Woman and Family Studies, 7(1), 139-157 [In Persian].
Banki Pourfard, A. (1390). Pathology of the family in Iran with emphasis on the status of marriage and divorce. In Sadeq Vaezi(Ed.), Book of strategic thoughts, woman and family, Secretariat of the strategic thoughts conference (pp. 834-855). Tehran: Payam-e Adalat [In Persian].
Bastani, S., Golzari, M., & Rowshani, Sh. (1390). Emotional divorce and strategies to face it. Family Studies, 7(2), 257-241[In Persian].
Behravan, H. (1388). A Comparison of dimensions and indexes of insecurity feeling between normal and martyr wives: case of Khorasan Razavi province. Woman in Development and Politics, 7(2), 5-29 [In Persian].
Bookwala, J. (2005). The role of marital quality in physical health during the mature years. Journal of Aging and Health, 17(1), 85-104.
Bryman, A. (1389). Quantity and quality in social research, (H., Aghabeigpouri, Trans.). Tehran: Sociologists [In Persian].
Christensen, A., Eldridge, K., Catta‐Preta, A. B., Lim, V. R., & Santagata, R. (2006). Cross‐cultural consistency of the demand/withdraw interaction pattern in couples. Journal of Marriage and Family, 68(4), 1029-1044.
Diener, E., Gohm, C. L., Suh, E., & Oishi, S. (2000). Similarity of the relations between marital status and subjective well-being across cultures. Journal of Cross-cultural Psychology, 31(4), 419-436.
Dillon, L. M., Nowak, N., Weisfeld, G. E., Weisfeld, C. C., Shattuck, K. S., Imamoğlu, O. E., Marina, B., Shen, J. (2015). Sources of marital conflict in five cultures. Evolutionary Psychology, 13(1), 147470491501300101.
Dobrowolska, M., Groyecka-Bernard, A., Sorokowski, P., Yoo, G., Sorokowska, A. (2020). Global perspective on marital satisfaction. Sustainability, 12(21), 8817.
Ebrahimi, F. (1398). The effect of family cohesion on the atmosphere of peace of mind of married women (Case study of married female teachers in education in District 5 of Tehran), (Master’s thesis). Payame Noor University, Parand Center, Iran [In Persian].
Falconier, M. K., Jackson, J. B., Hilpert, P., & Bodenmann, G. (2015). Dyadic coping and relationship satisfaction: A meta-analysis. Clinical Psychology Review, 42, 28-46.
Flick, Uwe. (1388). An Introduction to qualitative research, ( H. Jalili, Trans.). Tehran: Ney [In Persian].
Graneheim, U. H., & Lundman, B. (2004). Qualitative content analysis in nursing research: concepts, procedures and measures to achieve trustworthiness. Nurse education today, 24(2), 105-112.
Hajian moghadam, F. (1393). A Meta-analysis in family studies: strengthening and distorting factors in Iranians’ families. Pazhuheshname-ye Zanan (Women’s Studies), 5(1), 1-40[In Persian].
Hajkhalili, F. (1393). Mother’s calmness and its effect on the calmness of family from the viewpoints of the Quran and Hadith, (Master’s thesis). Master Thesis. Usul al-Din College, Qom, Iran [In Persian].
Heidari Horestani, F. (1397). Qualitative study of mechanisms of psychological tranquility of married women in the family, (Master’s thesis). Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran [In Persian].
Hosseini, S. H., & Azizi, M. (1395). Analysis of “family institution” advocatory policies in Islamic Republic of Iran. Women and Family Studies, 4(1), 7-34 [In Persian].
Ipekchi, M. (1390). A study of the soothing rules of the Qur'an in the field of family system, (Master’s thesis). Ferdowsi University, Mashhad, Iran [In Persian].
Karney, B. R., & Bradbury, T. N. (2020). Research on marital satisfaction and stability in the 2010s: challenging conventional wisdom. Journal of Marriage and Family, 82(1), 100-116.
Khatibi, A. (1394). Survey of females’ attitude toward factors affecting the family’s strength (research done among women staff of Payam Noor University; Hamadan province). Women and Family Studies, 3(1), 59-92 [In Persian].
Lincoln, Y. S., Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. London: Sage.
Malakoutikhah, I. (1390). Semantics of "misaq qaliz" and discussing its basic factors, and faithfulness in it. Strategic Studies of Women, 13(4), 146-111 [In Persian].
Mazaheri, M. A., Heidari, M., & Pouratemad, H. R. (1382). Comparison of mental health in student couples of ordinary & mass marriages. Psychology, 7(1), 52-72 [In Persian].
Mosmann, C., Wagner, A., & Féres-Carneiro, T. (2006). Marital quality: mapping concepts. Paidéia (Ribeirão Preto),  16(35), 315-325.
National Organization for Civil Registration. (1398). Yearbook of demographic statistics 1397. Tehran: National Organization for Civil Registration [In Persian].
Salarifar, M. R. (1388). Family in the view of Islam and psychology. Qom: Research institute of hawzah and university [In Persian].
Sayehmiri, K., Kareem, K. I., Abdi, K., Dalvand, S., & Gheshlagh, R. G. (2020). The relationship between personality traits and marital satisfaction: a systematic review and meta-analysis. BMC Psychology, 8(1), 15.
Tabrizi, M. (1393). Qualitative content analysis from the perspective of deductive and inductive approaches. Social Sciences, 21(1), 138-105 [In Persian].
Villa, M. B., & Del Prette, Z. A. P. (2013). Marital satisfaction: The role of social skills of husbands and wives. Paidéia (Ribeirão Preto), 23(56), 379-388.
Wagner, A., Mosmann, C. P., Scheeren, P., & Levandowski, D. C. (2019). Conflict, conflict resolution and marital quality. Paidéia (Ribeirão Preto), 29, e2919.
Whisman, M. A., & Baucom, D. H. (2012). Intimate relationships and psychopathology. Clinical Child and Family Psychology Review, 15(1), 4-13.
مطالعات زن و خانواده
دوره 8، شماره 3 - شماره پیاپی 18
آبان 1399
صفحه 29-74