مطالعات زن و خانواده

وضعیت «هویت من» تک‌فرزندان در مقایسه با سه الگو از نوجوانان دارای همشیر

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسنده

دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

چکیده

هویت‌یابی فرایندی است که علاوه بر ویژگی‌های شخصیتی افراد، ساختارهای بیرونی متعددی مانند خانواده در شکل‌گیری آن نقش موثری دارند. هدف این پژوهش بررسی اختلافات میان تک‌فرزندان و گروه‌های دارای همشیر (دارای خواهر، دارای برادر و دارای خواهر و برادر) در چهار پایگاه هویت (تحقق‌یافته، مهلت‌خواه، زودهنگام و سردرگم) است. روش تحقیق پس‌رویدادی (علی- مقایسه‌ای) و از آزمون F تحلیل واریانس چند متغیری استفاده ‌شد. جامعه آماری دانش‌آموزان پسر و دختر مقطع متوسطه دوم در سال تحصیلی 1397-1396 شهر قم و با نمونه گیری طبقه‌ای- خوشه‌ای چند مرحله‌ای 448 نفر انتخاب شد. همچنین داده‌ها با مقیاس گسترش‌یافته سنجش عینی پایگاه هویت من (EOM-EIS) گردآوری شد. یافته‌ها نشان داد میانگین نمرات هویت تحقق‌یافته گروه تک‌فرزندان در مقایسه با هر یک از گروه‌های دارای همشیر بطور معنادار بالاتر است. از سوی دیگر میانگین نمرات نوجوانان دارای خواهر در هویت سردرگم، نوجوانان دارای برادر در هویت زودهنگام و نوجوانان دارای خواهر و برادر هم در هویت سردرگم و هم هویت زودهنگام از نوجوانان تک‌فرزند بطور معنادار بالاتر است. نتیجه‌گیری: بین دو گروه (تک‌فرزندان و نوجوانان دارای همشیر) از نظر ترکیب متغیر هویت تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین نیاز بیشتر نوجوانان تک‌فرزند به اعتبار اجتماعی و رویارو شدن آنها با انتظارات والدینی، عاملی جهت انتقال زودتر از دوره کودکی به دوره نوجوانی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

"Ego Identity" Status in only children compared to three patterns of adolescent With Siblings

نویسنده [English]

  • Mahmood kahliliyan shalamzari

Department of Psychology , Quran & Hadith University, Qom, Iran.

چکیده [English]

Identity is a process that, in addition to the personality traits of individuals, many external structures, such as the family, have an effective role in formation it. The purpose of this study is to investigate the differences between only-children and sibling groups (with sister, brother and sister and brother) on four identity status (Identity achievement, Identity Moratorium, Identity Foreclosure, Identity Diffusion). The method of retrospective study (causal-comparative) and F-test of multivariate analysis of variance was used. The statistical population of this study was high school students (male and female) in Qom and 448 students were selected by multistage stratified-cluster Sampling. The data were collected with the Extended Objective Measure of Ego Identity Status( EOM-EIS). The findings showed that the mean scores of Identity achievement in the only-children group were significantly higher than any one of the groups. On the other hand, the mean scores of adolescents with sister at Identity Diffusion, adolescents with brother in Identity Foreclosure, and adolescent with sister and brother in the Identity Diffusion and Identity Foreclosure are significantly higher than only-children. Conclusion: There is a significant difference between the two groups (only-children and sibling groups) in terms of identity variables. The greater need for only-children social support and their confrontation with parental expectations is an element of transition from early childhood to adolescence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • only-children
  • Identity
  • Adolescence
  • identity status
  • Sibling
  1. آقاگدی، پریسا و اعتمادی، احمد. (1391). بررسی اثربخشی آموزش نظریه انتخاب و کنترل گلاسر بر تحول الگوی هویت نوجوانان، مطالعات روان‌شناختی، 8 (4): 55- 33.
  2. تبریزی، منصوره و هوشنگی، طاهره. (1392). تجربه تعارض‌های هویتی در سبک زندگی زنان متاهل شاغل. مطالعات زن و خانواده، 1 (2)، 67-39.
  3. رضایی جمالویی، حسن؛ ابوالقاسمی، عباس؛ عبدالمحمدی، عبدالرضا؛ پورکرد، مهدی و مرادی، حسین. (1392). بررسی و مقایسه خصوصیات شخصیتی در دانش‌آموزان پسر مقطع دبیرستان با مادران شاغل و غیر شاغل. مطالعات زن و خانواده، 1 (2)، 110- 95.
  4. خلیلیان شلمزاری، محمود. (1379). بررسی پژوهش‌های روان‌شناختی داخلی در تک‌فرزندی: مرور سیستماتیک. پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 10 (6)، 134-113.
  5. خلیلیان شلمزاری، محمود. (1397). نقش رابطه خواهر و برادری در پایگاه هویت من با تأکید بر متغیرهای فرایندی و ساختاری. مطالعات جنسیت و خانواده، 6 (1)، 104-79.
  6. خواجه‌پور، مهناز و عطار، حمید. (1386). مقایسه شیوه‌های فرزندپروری با سبکهای هویت و بررسی رابطه آن‌ها در دانش‌آموزان دختر و پسر پیش دانشگاهی نواحی چهارگانه آموزش‌وپرورش شهر شیراز. مطالعات تربیتی و روانشناسی، 29، 197-179.
  7. رحیمی‌نژاد، عباس و منصور، محمود. (1380). بررسی تحولی هویت و رابطه آن با حرمت خود و حالت اضطراب در دانشجویان دوره کارشناسی. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 47-46، (159-158)، 500-477.
  8. عسکریان مقدم زنجانی، هما؛ باقری، فریبرز؛ جزایری، مجتبی؛ ترکمان، محمد؛ و امیری، حمید. (1392). مقایسه هوش هیجانی و سبک‌های هویت در زنان مبتلا به اختلال افسردگی اساسی و زنان عادی. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 52، 119-109.
  9. فولادچنگ، محبوبه؛ شیخ‌الاسلامی، راضیه و صفری، هاجر. (1389). پیش‌بینی سبک‌های پردازش هویت نوجوانان براساس ابعاد فرزندپروری. مجله روانشناسی، 53 (1)، 17- 3.
  10. لطف‌آبادی، حسین. (1380). عواطف و هویت نوجوانان و جوانان. تهران: سازمان ملی جوانان.
  11. معین‌الدینی، زهرا؛ سهرابی، فرامرز؛ دلاور، علی و کریم نژاد نیارق، سعید. (1393). مقایسه سبک هویتی و میزان شیوع اختلالات روانی در زنان زندانی بر اساس نوع جرم. مطالعات زن و خانواده، 2 (1)، 149- 131.
  12. منادی، مرتضی و فرشی صبح‌خیز، فاطمه. (1389). بررسی نقش هویت مادران در شکل‌گیری هویت جنسیتی دختران نوجوان شهر تهران. پژوهش‌نامه علوم اجتماعی، 4 (4)، 31- 7.
  13. میرز، لاورنس اس؛ گامست، گلن؛ گارینو، ا. جی. (1391). پژوهش چند متغیری کاربردی (طرح و تفسیر). ترجمه حسن‌پاشا شریفی و همکاران، تهران: انتشارات رشد.
  14. میرغفوریان، زینب السادات؛ شریفی درآمدی، پرویز؛ جدیدی، محسن. (1393). مقایسه ویژگی‌های شخصیت، خودکارآمدی، سازگاری و کمالگرایی دانش آموزان دختر تک‌فرزند و چند‌فرزند مقطع دبیرستان. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود.

منابع انگلیسی

  1. Aghagedi, P., & Atemady, A. (2013). Studying the effectiveness of training Glasser's Choice and control theory on identit y pattern evolution of adolescent. Psychological Studies, 8 (4): 55-33. (text in Persian)
  2. Askarian moghadan zanjani, H. Bagheri, F. Jazayeri, M. Torkaman, M. & Amiri, H. (2017). Comparison of emotional intelligence and identity styles in women with major depressive disorder and normal women. Knowledge & Research in Applied Psychology, 14 (52), 109-119. (text in Persian)
  3. Bermans, L., Weems C, F. Rodriguez E. T. & Zamora I. J. (2006). The relation between identity status and romantic attachment style in middle and late adolescence. Journal of Adolescence, 29: 737-748.
  4. Campbell, L. (2014). Parents’ Socialization of Gender in Children. Department of Psychology, University of California, Santa Cruz, USA. http://www.child-encyclopedia.com/gender-early-socialization/according-experts/parents-socialization-gender-children
  5. Cambell, E. & Adams, G.R. & Dobson, W.R. (1984). Familial correlates of identity formation in late adolescence a study of the predictive utility of connectedness and individuality in family relations. Journal of youth Adolescence, 13, 509-525.
  6. Chen, Y. (2007). Parent-child relationship in single-child families in China. WCPRR, 123-127. http://www.wcprr.org/pdf/02-4/2007.04.123127.
  7. Doron, H. (2009). Birth Order, Traits and Emotions in the Sibling System as Predictive Factors of Couple Relationships. The Open Family Studies Journal, 2, 23-30.
  8. Erikson, E. (1968). Identity, youth and crisis. New York: Norton.
  9. Fong, V. L. (2002). China's One-Child Policy and the Empowerment of Urban Daughters. American Anthropologist, 104 (4): 1098-1109.
  10. ----, -. -. (2007). Parent-Child Communication Problems and Perceived Inadequacies of Chinese Only Children. Ethos: Journal of the Society for Psychological Anthropology, 35: 85-127.
  11. Foolad Cheng, M. Shaykh al-Islami, R. & Safari, H. (2010). Predicting adolescent identity processing styles based on parenting dimensions. Journal of Psychology, 53 (1), 3-17. (text in Persian)
  12. Ha, T. S., & Tam, C. L. (2011). A Study of Birth Order, Academic Performance, and Personality. International Conference on Social Science and Humanity (ICSSH 2011) Institute of Electrical and Electronics Engineers, V1, 28-32.
  13. Khajehpour, M. & Attar, H. (2007). A comparison of child rearing practices with identity styles and their relationship among students of both sexs of preuniversity level in shiraz, Studies in Education and Psychology, 8 (1), 179-197. (text in Persian)
  14. Khaliliyan Shalamzari, M. (2018). The Role of Sister and Brother Relationship in the Self Identity with the Emphasis on Procedural and Structural Variables. Gender and Family Studies, 6 (1), 79-104. (text in Persian)
  15. Khaliliyan Shalamzari, M. (2018). Study of Internal Psychological Research in only child: Systematic Review. Islamic Research Journal of Women and the Family, 6 (1), 99-125. (text in Persian)
  16. Liu, F. (2006). Boys as Only-children and Girls as Only-children parental Gendered Expectations of the Only-child in the Nuclear Chinese Family in Present-day China. Gender and Education 18 (5), 491-505.
  17. Lotfabadi, H. (2001). Emotions and identities of adolescents and young people. Tehran: National Youth Organization. (text in Persian)
  18. Lu, H. Jing. & Chang, L. (2013). Parenting and Socialization of Only Children in Urban China: An Example of Authoritative Parenting. The Journal of Genetic Psychology, 174(3), 335–343.
  19. Marcia, J.E. (1996). Development and validation of ego-identity status. Journal of Personality and Social Psychology, 3, 551–558.
  20. Mellor, S.(1990). How do only children differ from other children? J Genet Psychol;151, 221-230.
  21. Maynard, A.E. (2002). Cultural teaching: The development of teaching skills in Maya sibling interactions. Child Development, 73, 969–982.
  22. Meyers, Lawrence S. Gamst, G. Garino, A. J. (2006). Applied multivariate research: design and interpretation. Translated by Hassanpasha Sharifi et al., Tehran: Roshd Publications. (text in Persian)
  23. Mirghaforian, Z. Sharifi Daramadi, P. & Jadidi, M. (2014). Comparison of Personality Characteristics, Efficacy, Consistency and Perfectionism Single Girl Child and Children of Secondary school students. Master Thesis, Islamic Azad University Shahroud. (text in Persian)
  24. Moinoddini, Z. Sohrabi, F. Delavar, A. & Karimnejad Nayaregh, S. (2014). Comparison of Identity Style and the Prevalence of Mental Disorders in Women Prisoners according to the Type of Crime. Woman and Family Studies, 2 (1), 131-149. (text in Persian)
  25. Monadi, M. & Farshi Sobhkhiz, F. (2012).The Role of Mother's Identity in Shaping Gender Identity of Adolescent Girls in Tehran. Journal of Sociological Researches, 4 (4), 7-31. (text in Persian)
  26. Nie, Y. & Wyman, R. J. (2005). The One Child Policy in Shanghai: Acceptance and Internalization. Population and Development Review, 31, 313-336.
  27. Oliva, A., & Arranz, E. (2005). Sibling relationships during adolescence. European journal of developmental psychology, 2(3), 253-270.
  28. Rahimi Nejad, A. & Mansour, M. (2001). Investigating the evolution of identity and its relationship with self-esteem and anxiety in undergraduate students. the Faculty of Literatures & Humanities, 46-47(159-158), 477-500. (text in Persian)
  29. Rezayi Jamalovi, H. Abolghasemi, A. Abdul Mohammadi, A. R. Pourkord, M. & Moradi, H. (2013). Investigating and comparing personality traits in high school boys with working and non-working mothers. Woman and Family Studies, 1 (2), 110-95. (text in Persian)
  30. Smetana, J., Robinson, J., & Rote, W. (2015). Socialization in adolescence. In J. E. Grusec & P. D. Hastings (Eds.), Handbook of socialization: Theory and Research, 2nd Ed. (pp. 60 – 84). New York: Guilford Press.
  31. Sudbeck, K. (2012). The Effects of China's One-Child Policy: The Significance for Chinese Women. Nebraska Anthropologist, 27, 43-60.
  32. Tabrizi, M. & Hooshangi, T. (2013). Experiencing identity conflicts in the lifestyle of married working women. Woman and Family Studies, 1 (2), 67-39. (text in Persian)
  33. Tsui, M. & Lynne, R. (2002). The Only Child and Educational Opportunity for Girls in Urban China. Gender & Society, 16 (1), 74–92.
  34. Wong, T. M., Branje, S. J., VanderValk, I.E., Hawk, S.T., and Meeus. W. H. (2010). The role of siblings in identity development in adolescence and emerging adulthood. Journal of Adolescence, 33, 673–682.
مطالعات زن و خانواده
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 17
تیر 1399
صفحه 189-206