مطالعات زن و خانواده

مقایسه اثربخشی زوج درمانی مثبت گرا با رفتاری تلفیقی بر سازگاری زناشویی زوجین

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 دانشگاه هرمزگان

2 دانشگاه هرمزگان/ دانشکده علوم انسانی

چکیده

هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی زوج درمانی مثبت گرا و زوج درمانی رفتاری تلفیقی بر سازگاری زناشویی بود. پژوهش حاضر از نوع ‌نیمه تجربی با "پیش آزمون- پس آزمون – پیگیری" با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره در استان چهارمحال و بختیاری در سال 1396 بودند. نمونه شامل 30 زوج (60 نفر) با رعایت شرایط ورود به پژوهش با روش در دسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفی به گروه های آزمایش(40N=) و گروه گواه(20N=) گمارده شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه سازگاری زوجی اصلاح شده (RDAS) بود و آزمون‌ آماری تحلیل کواریانس برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها نشان داد هر دو روش زوج درمانی بر سازگاری زناشویی اثرگذار بودند و در مرحله پیگیری نیز تاثیر هر دو روش ماندگار بود؛ همچنین نتایج نشان داد که در مراحل پس آزمون و پیگیری دو روش درمانی از نظر میزان اثرگذاری بر سازگاری زناشویی تفاوت معناداری نداشتند. بنابراین با توجه به اثربخشی هر دو روش زوج‌درمانی مثبت‌گرا و زوج‌درمانی رفتاری تلفیقی، می توان از این دو روش جهت بهبود سازگاری زناشویی زوجین، استفاده کرد. با این حال به خاطر کمبود پژوهش در زمینه زوج درمانی مثبت گرا و جدید بودن این روش، پژوهش های بیشتری در این حوزه باید انجام شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

evaluate the efficacy of positive couple therapy and integrative behavioral couple therapy on marital adjustment

نویسندگان [English]

  • ghafar baharloo 1
  • korosh mohammadi 2
  • reza fallahchai 2
  • mosa javdan 2

1 hormozgan university

2 hormozgan university/Faculty of Humanities

چکیده [English]

The purpose of this review is to compare the differential effectiveness of the positive couple therapy and the integrative behavioral couple therapy on marital adjustment. This was a semi-experimental study with pretest, post-test, and follow-up assessments. The statistical population included all couples referring to counseling centers in Chaharmahal and Bakhtiari province in 1396. A total of 30 couples (60 individuals) were selected using convenience sampling method considering inclusion criteria; they were then randomly assigned into experimentals (N = 40) and control (N = 20) groups. The research tools were Revised Dyadic Adjustment Scale (RDAS). Data were analyzed using analysis of covariance. The findings showed that both methods of couple therapy had been effective on marital adjustment and also in the follow-up phase. The results showed that in the post-test and follow up stages, there were no significant differences between the effects of these two therapeutic methods in marital adjustment. Therefore, considering the effectiveness of both positive couple therapy and integrated behavioral couple therapy, these two methods can be used to improve marital adjustment of couples. However, due to the lack of research on positive couple therapy and the novelty of this method more research is needed in this topic.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Couple Therapy
  • Positive
  • integrative
  • behavioral
  • Marital adjustment
  1. اهرمیان، افشین. سودانی، منصور و حسین پور، محمد. (1389). اثربخشی آموزش رویکرد راه حل - محور به شیوه گروهی بر شادمانی و سازگاری زناشویی زوج های مراجعه کننده به مراکز مشاوره خانواده شهر بوشهر. پژوهش های مشاوره، 36، 38-7.
  2. بلقان آبادی، مصطفی. (1390). مقایسه ای اثر بخشی زوج درمانی مثبت نگر و معنوی - مذهبی بر شادکامی، امید، رضایت از زندگی، و بهبود نگرش مادران نسبت به کودک آسیب دیده شان. یافته هاى نو در روان شناسى، 7 (21)، 121-113.
  3. پاتو، مژگان. حقیقت، فرشته و حسن آبادی، حمیدرضا. (1393). بررسی نقش کیفیت ارتباط زناشویی در پیش‌بینی بهزیستی ذهنی و شادکامی دانشجویان. مطالعات زن و خانواده، 2(1)، 23-7.
  4. تیموری، اکرم. آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا و کیمیایی، سیدعلی. (1393). بررسی اثربخشی مهارت‌های مثبت اندیشی بر افزایش رضایت زناشویی و منبع کنترل درونی زنان متأهل، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی بالینی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
  5. درچه، الهام و خالقی پور، شهناز. (1394). اثربخشی رواندرمانی مثبت گرا مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی بر وی خودبازداری وتوانمندی های شخصی زنان بدسرپرست 30 الی 45 سال، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی بالینی. دانشگاه آزاد واحد نجف آباد، علوم تربیتی و روانشناسی. 
  6. رجبی، غلامرضا. ایمانی، مهدی. خجسته مهر، رضا. بیرامی، منصور و بشلیده، کیومرث(1392). بررسی کارآیی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج درمانی رفتاری یکپارچه نگر بر نگرانی و سازگاری زناشویی زن های دارای آشفتگی زناشویی و اختلال اضطراب فراگیر. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 11 (6)، 619-600.
  7. رستمی، مریم، ابوالقاسمی، عباس و نریمانی، محمد. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی بر بهزیستی روانشناختی زوجین ناسازگار. علمی پژوهان، 8، 124- 105.
  8. رضازاده، سید محمدرضا. بهرامی احسان، هادی. محمدیان، عزیزالله. (1392). نقش جهت‌گیری مذهبی و مناسبات سالم زوجین در پیش‌بینی سازگاری زناشویی زوجین. مطالعات زن و خانواده، 1(2)، 7-22.
  9. زارعی محمودآبادی، حسن. ( ۱۳۹۶). اثر بخشی آموزش زوج درمانی مثبت نگر بر صمیمیت زناشویی و امید به زندگی زنان عادی شهرستان بافق. طلوع بهداشت، ۱۶ (۲)، 109-98.
  10. سمیعی دمنه، هما و صلاحیان، افشین. (۱۳۹۵). اثربخشی روان درمانی مثبت نگر گروهی بر کیفیت زندگی زناشویی و صمیمیت مادران دانش آموزان متوسطه، مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 2(2)، 504-494.
  11. سودانی، منصور. داستان، نصیر. خجسته مهر، رضا. رجبی، غلام رضا. (1394). مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی روایتی و زوج‌درمانی رفتاری تلفیقی بر تاکتیک های حل تعارض زنان قربانی خشونت همسر. فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه،6 (23)، 12-1.
  12. شاکرمی، محمد. داورنیا، رضا. زهراکار، کیانوش و طلائیان، رضوانه. (1394). اثربخشی زوج درمانی گروهی کوتاه مدت راه حل محور بر بهبود کیفیت روابط زناشویی زنان. مجله علوم پزشکی رازی، 22(131)، 13-1.
  13. عارفی، مختار. و محسن زاده، فرشاد. (1391). پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس ارتباط و صمیمت جنسی. مشاوره و روان درمانی خانواده، ویژه نامه خانواده و طلاق، 1، 53-43.
  14. عباسی بورندرق، سکینه. کیمیایی، سیدعلی. قنبری هاشم‌آبادی، بهرامعلی. (1392). بررسی و مقایسه اثربخشی زوج درمانی رفتاری - تلفیقی و رفتاری - شناختی روی باورهای ارتباطی زوجین متقاضی طلاق. فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی، 8(31)، 53-71.
  15. کریمی ارقینی، مهناز و کریمی ارقینی، زیبا. (۱۳۹۵). بررسی اثربخشی آموزش مهارت های مثبت اندیشی بر رضایت و سازگاری زناشویی، مجموعه مقالات سومین کنگره علمی پژوهشی سراسری توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی، جامعه شناسی و علوم فرهنگی اجتماعی ایران، تهران، انجمن علمی توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین،
  16. ملکی، فرحناز. اعتمادی، عذرا، بهرامی، فاطمه و فاتحی زاده، مریم(1394). بررسی تاثیر آموزش مثبت‌نگری زوجی بر اسنادهای زناشویی زنان متأهل. پژوهش نامه روانشناسی مثبت، 1(1)، 80-67.

 

 

منابع انگلیسی

  1. Abbsi Bourondaragh, S., Kimyaee, S., & Ghanbari Hashemabadi, B. (2013). Investigation and Comparison of Effectiveness of Integrative-behavior and Cognitive-behavior of Couple Therapy on Communicational Beliefs of Couples Who Want to Divorce. Journal of Modern Psychological Researches, 8(31), 53-71 (text in Persian).
  2. Ahramiyan, A. Sodani, M. & Hussein Pour, M. (2011). The effectiveness of group solution-focused approach instruction on happiness and marital adjustment of couples referred to family counseling centers in Boushehr. Counseling research and development,  9 (36): 7-28 (text in Persian).
  3. Algoe, S. B., & Stanton, A. L. (2012). Gratitude when it is needed most: Social functions of gratitude in women with metastatic breast cancer. Emotion, 12(1), 163.‏
  4. Algoe, S. B., Haidt, J., & Gable, S. L. (2008). Beyond reciprocity: Gratitude and relationships in everyday life. Emotion, 8(3), 425.
  5. Arefi, M., & Mohsenzadeh, F. (2012). Predicting marital satisfaction of communication and sexual intimacy. Family Counseling and Psychotherapy, 2.1(Special Issue- Family and Divorce), 43-53 (text in Persian).
  6. Atkins, D. C., Eldridge, K. A., Baucom, D. H., & Christensen, A. (2005). Infidelity and behavioral couple therapy: optimism in the face of betrayal. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73(1), 144.
  7. Bali, A., Dhingra, R., & Baru, A. (2010). Marital adjustment of childless couples. Journal of Social Sciences, 24(1), 73-76.‏
  8. Bannink, F. (2012). Practicing positive CBT: From reducing distress to building success. John Wiley & Sons.‏
  9. Bolghan-Abadi, M.  Hassan Abadi, H. & Asghari Nekah, S. M. (2011). Study of the Effectiveness of Positive Couple Therapy on Hope of Mothers with Children with Special Needs, New findings in psychology, 7(21), 113-121(text in Persian).
  10. Busby. D. M., Crane. D. R., Larson. J. H., & Christensen. C. (1995). A revision of the Dyadic Adjustment Scale for use with distressed and nondistressed couples: Construct Hierarchy and multidimensional scale. Journal of Marital and family therapy, 21, 289-308.
  11. Christensen, A., & Jacobson, N. S. (1999). Reconcilable differences. Guilford Press.
  12. Christensen, A., Atkins, D. C., Baucom, B., & Yi, J. (2010). Marital status and satisfaction five years following a randomized clinical trial comparing traditional versus integrative behavioral couple therapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 78(2), 225.
  13. Christensen, A., Atkins, D., C., Bernes, S., Wheeler, J., Baucom, D., H., & Smpson, L., E. (2004). Traditional versus integrative behavioral couple therapy for significantly and chronically distressed married couples. Journal of consulting and Clinical Psychology, 72 (2), 176-191.
  14. Christensen, N. (Personal communication, October 25, 2016) Outline of Integrative Behavioral Couple Therapy.
  15. Conoley, C. W., & Conoley, J. C. (2009). Positive psychology and family therapy: Creative techniques and practical tools for guiding change and enhancing growth. John Wiley & Sons.
  16. Conoley, C. W., Plumb, E. W., Hawley, K. J., Spaventa-Vancil, K. Z., & Hernández, R. J. (2015). Integrating Positive Psychology into Family Therapy Positive Family Therapy. The Counseling Psychologist, 43(5), 703-733.
  17. Cordova, J. V., Jacobson, N. S., & Christensen, A. (1998). Acceptance versus change interventions in behavioral couple therapy: impact on couples'in‐session communication. Journal of Marital and Family Therapy, 24(4), 437-455.
  18. De Shazer, S. (1994). Words were originally magic. WW Norton & Co.
  19. Dildar, S., Sitwat, A., Yasin, S. (2013). Intimate enemies: Marital conflicts and conflict resolution styles in dissatisfied married couples. Middle-East Journal of Scientific Research, 15(10), 1433-1439.
  20. Dimidjian, S. Martell, C. R. & Christensen, A. (2002). Integrative behavioral couple therapy. Clinical handbook of couple therapy, 3.
  21. Dorcheh, E. & Khaleghipour, S. (2015). Effects of positivism mental therapy on life quality on self restraint and personal abilities bad Tutelary women 30 to 45 years. Master's degree Thesis in Clinical Psychology, The Islamic Azad University, Najafabad Branch, Educational Sciences and Psychology (text in Persian).
  22. Doss, B., D., Thum, Y., M, m Sevier, M., Atkins, D., C., & Christensen, A. (2005). Improving relationship: Mechanisms of changes in couple therapy. Journal of consulting and Clinical Psychology, 73 (4), 624-633.
  23. Fredrickson, B. L. (1998). What good are positive emotions? Review of general psychology, 2(3), 300.‏
  24. Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-and-build theory of positive emotions. American psychologist, 56(3), 218.‏
  25. Grant, A. M., & Gino, F. (2010). A little thanks goes a long way: Explaining why gratitude expressions motivate prosocial behavior. Journal of personality and social psychology, 98(6), 946.
  26. Gurman, A. S., & Kniskern, D. P. (2014). Handbook of family therapy. Routledge.‏
  27. Halford, W. K., Lizzio, A., Wilson, K. L., & Occhipinti, S. (2007). Does working at your marriage help? Couple relationship self-regulation and satisfaction in the first 4 years of marriage. Journal of family psychology, 21(2), 185.‏
  28. Hollist, C. S., & Miller, R. B. (2005). Perceptions of attachment style and marital quality in midlife marriage. Family Relations, 54(1), 46-57.
  29. Karimi Arghini, M. & Karimi Arghini, Z. (2016). Investigating the effectiveness of positive thinking skills training on marital satisfaction and adjustment. Articles Collection of Third National Congress of Scientific Research, Development and Promotion of Education and Psychology. Sociology and Socio-Cultural Sciences of Iran, Tehran, Scientific Association for the Development and Promotion of Fundamental Science and Technology (text in Persian).
  30. Kauffman, C. Silberman, J (2009) Finding and Fostering the Positive in Relationships: Positive Interventions in Couples Therapy, Journal of Clinical Psychology: In session, Vol. 65(5), 520-531.
  31. Kelly, E. L., & conely, J. (1987). Personality and compatibility: A perspective analysis of marital satisfaction, Journal of personality and social psychology. 52, 27 – 40.
  32. Magyar-Moe, J. L. (2009). Therapist's guide to positive psychological interventions. Academic press.‏
  33. Maleki, F., etemadi, O., bahrami, F., & fatehizade, M. (2015). The Effect of Couple Therapy Training on Marital Attributions on Married Women. Positive Psychology, 1(1), 67-80 (text in Persian).
  34. McCullough, M. E., Kilpatrick, S. D., Emmons, R. A., & Larson, D. B. (2001). Is gratitude a moral affect? Psychological bulletin, 127(2), 249.
  35. Munro, J. D. (2011). A positive couple therapy model: Improving elationships for people with intellectual disabilities. Advances in Mental Health and Intellectual Disabilities, 5 (5), 34-39.
  36. Murray, S. L. (2005). Regulating the risks of closeness: A relationship-specific sense of felt security. Current Directions in Psychological Science, 14, 74-78.
  37. P, Mozhgan. Haghighat, F. Hassanabadi, H. (2014). A Study of the Role of Marital Relationship Quality in Predicting Subjective Well-being and Happiness of University Students. Journal of Woman and Family Studies, 2(1), 7-23(text in Persian).
  38. Peterson-Post, K. M., Rhoades, G. K., Stanley, S. M., & Markman, H. J. (2014). Perceived criticism and marital adjustment predict depressive symptoms in a community sample. Behavior therapy, 45(4), 564-575.‏
  39. Rajabi GH, Imani M, Khojaste Mehr R, Beyrami M, kiumars B. ( 2014). The study of the efficacy of acceptance based behavior therapy and integrative behavioral couple therapy on women with distressed couples and general anxiety disorder. J Res Behave Sci; 11(6): 600-619 (text in Persian).
  40. Rezazadeh, S. Reza Bahrami Ehsan, H. & Mohammadian, A. (2013). The role of religious orientation and healthy relationships of couples in predicting marital adjustment of couples, Woman and Family Studies, 1(2), 7-22 (text in Persian).
  41. Roddy, M. K., Nowlan, K. M., Doss, B. D., & Christensen, A. (2016). Integrative behavioral couple therapy: Theoretical background, empirical research, and dissemination. Family process, 55 (3), 408-422.‏
  42. Roseman, I. J., & Elliot, A. (2008). Structure of emotions motivations and emotivations: approach, avoidance, and other tendencies in motivated and emotional behavior. Handbook of approach and avoidance motivation, 343-366.‏
  43. Rostami, M. Abolghasemi, A. Narimani, M. (2016). The effectiveness of quality of life therapy on quality of life in maladjustment couples. Psj; 15 (1):19-27 (text in Persian).
  44. Russell-Martin, L. A. (2006). Equine facilitated couples therapy and solution focused couples therapy: A comparison study. ProQuest.
  45. Rust, J., Bennun, I., Crowe, M., & Golombok, S. (1990). The GRIMS. A psychometric instrument for the assessment of marital discord. Journal of Family Therapy, 12(1), 45-57. 
  46. Samiei Demneh, H. & Salahian, A. (2016). The Effectiveness of Group Positive Psychotherapy on the Marital Quality and the Intimacy of Mothers of High School Students. Psychological Studies and Educational Sciences, 2(2), 494-504 (text in Persian). 
  47. Shakarami, M. Davarniya, R.  Zahrakar, K. & Talaeian, R. (2015) Effectiveness of brief solution-focused group couple therapy on improving marital quality in women. RJMS; 22 (131):1-13 (text in Persian).
  48. Soodani, M., Dastan, N., Khojasteh mehr, R., Rajabi, G. (2015). Comparing the Effectiveness of Narrative Couple Therapy and Integrative Behavior Couple Therapy on Conflict Solving Tactics of female victims of violence. Quarterly Journal of Women and Society, 6(23), 1-12 (text in Persian).
  49. Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and the Family, 15-28.
  50. Teymouri, A. Agha Mohammadian Sharabaf, H. & Kimiaei, A. (2014). Investigating the effectiveness of positive thinking skills on increasing marital satisfaction and the source of internal control of married womenas. Master's degree Thesis in Clinical Psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Faculty of Educational Sciences and Psychology (text in Persian).
  51. Watkins, P. C. (2013). Gratitude and the good life: Toward a psychology of appreciation. Springer Science & Business Media.
  52. Watkins, P. C., Scheer, J., Ovnicke, M., & Kolts, R. (2006). The debt of gratitude: Dissociating gratitude and indebtedness. Cognition & Emotion, 20, 217–241.
  53. ZareeiMahmoodAbadi, H. (2017). The effectiveness of the training of the positive psychology on the growth of devotion and trust to the life in the normal women of bafq city. TB. 16 (2):98-109 (text in Persian).
  54. Zimmerman, T. S., Prest, L. A., & Wetzel, B. E. (1997). Solution‐focused couples therapy groups: An empirical study. Journal of Family Therapy, 19(2), 125-144.‏

 

 

مطالعات زن و خانواده
دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 15
دی 1398
صفحه 83-107