مطالعات زن و خانواده

واکاوی درک معنایی دانشجویان دانشگاه های اصفهان نسبت به پدیده ازدواج (ارائه یک الگوی داده بنیاد)

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 استادیار، گروه معارف اهل البیت، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 پژوهشگر پژوهشکده مهرستان (مطالعات حکمرانی)، اصفهان، ایران

10.22051/jwfs.2025.48226.3123

چکیده

پژوهش حاضر باهدف مطالعه درک دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان نسبت به پدیده ازدواج در چارچوب رویکرد کیفی و با روش نظریه زمینه‌ای به انجام رسیده است. میدان پژوهش دانشگاه‌های سراسری شهر اصفهان شامل دانشگاه اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی بوده و مشارکت‌کنندگان، سی نفر از دانشجویان در مقاطع و رشته‌های مختلف تحصیلی بوده‌اند. شیوه نمونه‌گیری هدفمند – نظری و تکنیک گردآوری داده‌ها مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته بوده است. تجزیه وتحلیل داده‌ها با فرایند کدگذاری باز، محوری و گزینشی و ابزار تحلیلی پارادایم انجام گردید. در اعتباریابی از تکنیک‌های اعتباریابی توسط اعضا، بازرس خارجی و مقایسه‌های تحلیلی انجام شد. بر اساس یافته‌ها درک دانشجویان نسبت به پدیده ازدواج در قالب اجزای مدل پارادایمی شامل شرایط علی (موانع مفصل‌بندی‌شده، ترس نهادینه از شکست، محدودیت‌پنداری، تصویرسازی از ازدواج)، شرایط مداخله‌گر (جایگزین‌های در دسترس، الگوهای ازدواج)، شرایط زمینه‌ای (تغییرپذیری نقش‌ها، تجاری‌سازی ازدواج)، راهبردها و استراتژِی‌ها (راهکارهای فردی و نهادی)، پیامدها (پیامدهای روانی – عاطفی، اجتماعی و اقتصادی) و مقوله هسته تحت عنوان «ازدواج به‌مثابه پدیدة پیش بینی ناپذر» صورت‌بندی شده‌اند.

تازه های تحقیق

ازدواج پدیده‌ای چندبعدی و پیچیده است که هم از عوامل مختلف تأثیر می‌پذیرد و هم بر پدیده‌های دیگر تأثیر می‌گذارد.موانع زیربنایی ازدواج از جمله موانع اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی نقشی اساسی در تنظیم نظام معنایی دانشجویان دارند. این موانع عموماً ماهیتی ساختاری دارند و در طول زمان شکل گرفته‌اند و تاثیری ماندگار در ذهنیت بر جای گذاشته‌اند.

در نظام معنایی جدید، سبک زندگی و الگوهای ازدواج نسل‌های قبل در شرایط کنونی ناکارآمد دانسته می­شوند. این یافته‌ها در راستای نتایج پژوهش‌های لی[1] (2014)، هوانگ و لین[2] (2014) و عظیمی هاشمی و همکاران (1394) است. در کنار این مسئله، شرایط اقتصادیِ دانشجویان سبب شده که حتی در صورت تمایل، با ترس از کنترل نداشتن بر وضعیت آینده روبرو باشند. این نتایج نیز در راستای یافته‌های پژوهش‌های خجسته­مهر و همکاران (1396) و پیک[3] و همکاران (2018) است.

بخشی از دیدگاه دانشجویان به راهکارها و راهبردهایی برای تقویت ازدواج به عنوان بنیاد شکل گیری و بقاء خانواده اشاره داشته است. بخشی از راهکارها به بازاندیشی ذهنی و روانی افراد مربوط است، بخشی دیگر به اصلاح نهادهای تاثیرگذار مانند خانواده، دانشگاه، آموزش‌وپرورش، و رسانه بازمی­گردد که شرایط، زمینه‌ها و بسترهای ازدواج را فراهم نمایند و در سطح ساختاری نیز تحولاتی در نظام سیاست‌گذاری کشور در این راستا درخواست شده است. محور اصلی تمام راهکارها را می­توان در راستای مقولة هسته یعنی پیش­بینی­پذیر کردن پدیدة ازدواج در ساحت­های مختلف روان­شناختی، اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی دانست.

شناخت صحیح یک پدیده و درک ذهنیت کنشگران از آن پدیده، مسیر پیش رو در جهت اثربخشی راهبردهای اتخاذ شده را توام با اثربخش بیشتر خواهد کرد و اولویت راهکارهای مربوطه را مشخص می­کند. بطوریکه بعضی از اقدامات به طور خاص در برخی برهه های زمانی و زمینه های اجتماعی در اولویت قرار می گیرند. در خصوص جامعة ایران تمرکز بر «کاهش ترس های اجتماعی، اقتصادی و حقوقی» از ازدواج را شاید بتوان مهمترین گام در این راستا دانست. نوعی ترس فراگیر در گفته های دانشجویان با مشاهده وضعیت اجتماعی مانند میزان بالایی از طلاق، درک وضعیت سخت اقتصادی مانند تهیه مسکن و مواجهه با قوانین خاصی مانند مهریه، حق طلاق و ... وجود دارد که از منظر درک معنایی دانشجویان دانشگاه های دولتی اصفهان، بنیادی ترین موانع ازدواج در این برهه زمانی از جامعه ایران به شمار می رود و نوعی پیش­بینی­ناپذیری را در مورد پدیدة ازدواج رقم زده است که با راهکارهای مقتضی در جهت ایجاد امنیت روانی در ساحت­های مختلف اقتصادی، فرهنگی، روان­شناختی و ... می­توان در راستای تغییر آن اقدام نمود.

 

[1]. Li

[2]. Huang & Lin

[3]. Pike

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Students’ Perception of Marriage in Isfahan by Introducing a Grounded Theory Model

نویسندگان [English]

  • Mohammad Saleh Tayebnia 1
  • Rahele Kardavani 2

1 Assistant Professor, Ahl al-Bayt Education Group Ahl al-Bayt, Faculty of Theology and Education,University of Isfahan,Isfahan,Iran

2 Researcher of Mehrestan Research Institute (Governance Studies), Isfahan, Iran

چکیده [English]

 Using a qualitative approach and the grounded theory, the present study seeks to analyze the perception of marriage by the university students in Isfahan. The field of the research was the state universities in Isfahan, including Isfahan University, Isfahan University of Technology, and the Medical University of Isfahan. The participants included thirty students of various fields of study at different levels of education. They were selected through purposeful-theoretical sampling, and the required data were derived from semi-structured in-depth interviews. The data analysis was performed by open, axial and selective coding processes and a paradigmatic model as the analytical tool. Also, the content validity of the research was evaluated with validation techniques, by an external expert, and through analytical comparisons. As the research findings indicated, university students’ perception of marriage can be discussed based on the components of a paradigmatic model, including causal conditions (i.e., underlying obstacles, failure phobia, limitation assumptions, mental imaging of marriage), intervening conditions (i.e., available alternatives, marriage patterns), background conditions (i.e., variation of roles, commercialization of marriage), strategies (individual and institutional ones), consequences (psychological, affective, social and economic ones), and the core category of ‘marriage as an unpredictable phenomenon’

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marriage
  • Students
  • Universities of Isfahan
  • Grounded theory model
Abbasi Shavvazi, M. J., Askari Nodoushan, A., & Thornton, A. (2012). Family life and developmental idealism in Yazd, Iran. Demographic Research, 26, 207-238. http://dx.doi.org/10.4054/DemRes.2012.26.10.
Alqashan, H., & Alkandari, H. (2010). Attitudes of Kuwaiti young adults toward marriage and divorce. Advances in Social Work, 11(1), 33-47. https://doi.org/10.18060/255.
Askari Nodoushan, A., Abbasi Shavvazi, M.J., & Sadeghi, R. (2010).  Mothers, daughters and marriage (generational differences in the ideas and attitudes of marriage in the city of Yazd). Women's Strategic Studies, 11 (44), 36-7. (text in Persian) [Link]
Azimi Hashemi, M., Azam Kari, F., Bigonah, M., & Rezamanesh, F. (2014). Values, attitudes and action patterns of young people regarding choosing a spouse and premarital relationships (case study: university students of Khorasan Razavi Province). Culture Strategy, 29, 212-179. (text in Persian) [Link]
Bauman, Z. (2005). The Liquid Love, translated by Erfan Sabeti. Tehran: Qaqnos. (text in Persian) [Link]
Corbin, J., & Strauss, A. (2014). Basic of Qualitative Research: Techniques and Procedures Developing Grounded Theory, Thousand Oaks, CA: Sage. ]Link[
Corbin, J., & Strauss, A. (1990). Grounded Theory Research: Procedures, Canons, and Evaluative Criteria. Qualitative Sociology, 13(1): 3-21.]Link[
Creswell, J. W., & Miller, D. L. (2000). Determining Validity in Qualitative Research. Theory into Practice, 39(3): 124 -130. https://doi.org/10.1207/s15430421tip3903_2.
Creswell, J. W. (2023). Research plan; Qualitative, quantitative and combined approaches, translated by Alireza Kiamanesh and Maryam Danaye-Toos. Tehran: Academic Jihad Publications. (text in Persian) [Link]
Delkhamoush, M. T. (2009). Hierarchy of Marriage Values Among the Iranian Youth. Family Reasearch, 5(2), 207- 230. (text in Persian) [Link]
Eaman, M. T. (2012).  Qualitative Research Methodology. Qom: University and Field Research Institute. (text in Persian) [Link]
Fakhraei, S., & Pourtaghi, M. (2015). Sociological study of factors related to late marriage of married youth over 30 years of age in Bonab City. Sociological Studies, 7(27), 63-80. (text in Persian) [Link]
Giddens, A. (2022). Consequences of modernity, translated by Mohsen Salasi. 11th  edition, Tehran: Center. (text in Persian) [Link]
Goode, W. J. (1963). World revolution and family patterns. NewYork: Free press.]Link[
Hazrati, S., & Nouri, R. (2020). Examining the attitude towards marriage based on religious attitudes in female and male students. New Advances in Behavioral Sciences, 5 (53): 47-39. (text in Persian) [Link]
Hosseini, H., Geravand, M. (2016). Explanation the Gap in Women's Behavior and Attitudes Toward Pattern of Mate Selection in Kouhdasht. Applied Socilogy, 27(1), 113-128. https://doi.org/10.22108/jas.2016.20484. (text in Persian)
Hosseini, N.,   Seyed Mirzaie, S. M., & Sarokhani, S. (2018). Analysis of the conceptual implications of marriage among the youth (Case study: single youth in Tehran in 2017). Woman in Development & Policy, 16(12), 243-270, https://doi.org/10.22059/jwdp.2018.251394.1007374. (text in Persian)
Huang, Y. C., & Lin, S. H. (2014). Attitudes of Taiwanese college students toward marriage: A comparative study of different family types and gender. Journal of Comparative Family Studies, 45(3), 425-438. ]Link[
Khojasteh Mehr, R., Mohammadi, A., & Abbaspour, Z. (2016). Grounded theory of the process of attitude formation towards marriage: a qualitative study. Qualitative Research in Health Sciences, 6 (3): 354-343. (text in Persian) [Link]
Li, X. (2014). What influences the attitudes of people in the United States toward marriage? A critical review. The Family Journal, 22(3), 292-297. https://psycnet.apa.org/doi/10.1177/1066480714529743.
Mishchenko, V. A., Bystrova, N. V., Panfilova, O. V., & Lukyanets, O. V. (2023). Student Youth's Perception of Marriage: Gender Aspect, 4, 124- 129. https://doi.org/10.36906/2311-4444/23-4/12.
McDonald, P. (2006). Low Fertility and the State: The Efficacy of Policy. Population and Development Review, 32(3), 485-510. https://doi.org/10.1111/j.1728-4457.2006.00134.x.
Mohammadi, H. (2013). The study of generational differences in marriage and attitudes towards it among women in Sanandaj City. Master's thesis, supervisor: Hassan Aini Zeinab, Tehran: Allameh Tabatabai University. [Link]
Pike, I., Mojola, S. A., & Kabiru, C. W. (2018). Making sense of marriage: Gender and the transition to adulthood in Nairobi, Kenya. Journal of Marriage and Family, 80(5), 1298-1313. https://doi.org/10.1111/jomf.12525.
Rasouli, E. (2021). Young People's Attitudes about White Marriage. Horizons in Humanities, 5(15): 51-70. (text in Persian) [Link]
Rostovskaya, T.K., Kuchmaeva, O.V., & Zolotareva, O.A. (2023). Russian student family: Determinants of marriage. RUDN Journal of Sociology, 23 (1): 40-60. https://doi.org/10.22363/2313-2272-2023-23-1-40-60.
Sadeghi Fasai, S., & Erfanmanesh, F. (2016). Iranian Discourses and Family: Sociology of Family Patterns, After Modernity Controversies in Iran. Tehran: University of Tehran. (text in Persian) [Link]
Sohrabzadeh, M., & Parnian, L. (2016). Classification of tendency to marry among girls (Study case: students of Shiraz University). Iranian Cultural Research, 9 (1), 114-83. https://doi.org/10.22035/ijcr.2016.301. (text in Persian)
Zain al-Dini, Z., & Visi Sartayereh, G. (2023). Late marriage and its causes and factors and the problems after that. Psychology and Educational Sciences in the Third Millennium, 24, 630-643. (text in Persian) [Link]
Yarinasab, F., Tohidi, A., Heydari, A., Askari, Z., Ebrahimi, F., & Darvishi, S. (2015). Students' attitude towards temporary marriage (case study: Shahid Bahonar University of Kerman). Culture in Islamic University, 5 (3): 364-347. (text in Persian) [Link]
 
 
 
 
 
مطالعات زن و خانواده
دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 35
دی 1403
صفحه 1-20