مطالعات زن و خانواده

مکانیزم‌های سازگاری دختران نوجوان با فقدان پدر

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 گروه روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان تبریز، ایران

2 گروه روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهیدمدنی آذربایجان تبریز،ایران

10.22051/jwfs.2023.43038.2956

چکیده

فقدان زودهنگام پدر به‌عنوان یک منبع حمایت برای دختران پیامدهای طولانی‌مدتی در دوران کودکی و نوجوانی به‌دنبال دارد. به‌نظر می‌رسد کودک یا نوجوان برای مقابله با فشارها و آسیب‌های روانی ناشی از این فقدان، باید با آن سازگار شوند. هدف این پژوهش، شناسایی مکانیسم‌های سازگاری دختران نوجوان با فقدان پدر در تبریز بود. رویکرد پژوهش کیفی و به‌روش پدیدارشناسی توصیفی بود. بافت پژوهش دختران نوجوان(15-19 ساله) شهر تبریز بود؛ که در سنین کودکی پدر خود را بر اثر بیماری از دست داده بودند و سال‌ها از فوت پدرشان سپری شده بود. نمونه‌گیری بصورت هدفمند تا رسیدن به اشباع داده‌ها ادامه یافت و در نهایت ۷ نفر انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته گردآوری گردید. تحلیل داده‌ها به‌روش کلایزی و با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA انجام شد. یافته‌های این پژوهش شامل 3 مقوله اصلی و 6 مقوله فرعی بود. مکانیزم‌های سازگاری دختران با فقدان پدر در تبریز شامل خودکنترلی(مدیریت افکار، مدیریت هیجانات)، مقابله(مقابله اجتماعی، مقابله اقتصادی) و رشد(معناجویی، بالندگی) بود. اغلب مشارکت‌کنندگان براساس خصوصیات درون‌فردی خود، دریافت حمایت از سوی بازماندگان و داشتن شرایط مناسب، به‌طور موثر با فقدان و شرایط ناشی از آن سازش کرده بودند و برخی دیگر به‌دلایل متعدد، ناسازگاری با شرایط را از خود نشان داده بودند.

تازه های تحقیق

این مطالعه با هدف شناسایی مکانیزم‌های سازگاری دختران نوجوان با فقدان پدر انجام شد و یافته‌ها نشان داد که دختران نوجوان فاقد پدر در تبریز سازگاری با فقدان پدر را با مؤلفه‌های خودکنترلی، مقابله و رشد توصیف کردند. آن‌ها سازگاری را به‌صورت پذیرش و کنارآمدن با فقدان و حل‌مسائل ناشی از آن ادراک می‌کردند. دریدر و همکارانش[1] (2008) نیز معتقدند فرد برخوردار از سازگاری روانی در پاسخ به محرک‌هایی که بر او وارد می‌شود بهترین واکنش را نشان می‌دهد، بنابراین می‌تواند به‌حد کافی فعالیت کند، از استرس و تعارض دوری کند، با مشکلات روبرو شود، با فکرکردن درباره آن‌ها تصمیم‌گرفته و عمل کند، از زندگی لذت ببرد، عواطف و احساساتش را کنترل کند و تصویر ذهنی و اعتمادبه‌نفس خوبی داشته باشد.

 نخستین مؤلفه مکانیزم‌های سازگاری دختران نوجوان با فقدان پدر، خودکنترلی شامل مدیریت افکار (فراموش‌کردن، بی‌توقعی، پذیرش شرایط، سرگرم‌کردن خود، افزایش آگاهی، خوش‌بینی به آینده) و مدیریت هیجانات (مرور خاطرات پدر، گریه‌کردن، درددل با مزار پدر، درددل با خود، حرف‌زدن با مادر، صبوری) بود. این نتایج با نتایج پژوهش‌های ایزما و همکاران (2023)؛ تانگ و همکاران (2019)؛ دوپلیس (2023) و هوانگ (2022) در مفاهیم مدیریت افکار، فراموشی و نادیده‌گرفتن افکار، دالتون و کروت (2005)؛ مک‌فرران و همکاران (2010) و هلیارد (2001) در مفهوم سرگرم‌کردن خود با موسیقی، بیرگیستوتیر و همکاران (2023)؛ تان و اندرسن (2021)؛ تورلورن و همکاران (2023)؛ دالتون و کروت (2005)؛ مک‌‌فرران و همکاران (2010)؛ در مفهوم حمایت عاطفی مادر و احمدی و دارایی (1396) در مفهوم صبر همخوانی دارد. مطالعاتی که ذکر شد، رابطه بین ذهن‌آگاهی و آسیب‌شناسی روانی پس از فقدان را بررسی کرده‌‌اند. از سوی دیگر مادر به‌عنوان عامل مهمی و منبع حمایت عاطفی فرزند می‌تواند به کنترل هیجانات فرد کمک کند. چرا که حمایت عاطفی یک عامل مهم در حفظ سلامت روان افراد سوگوار است (لنگفورد و همکاران[2]، 1997). یک مراقب حمایت‌کننده اغلب عامل کلیدی تاب‌آوری در کودکان است. بنابراین، برنامه‌های فرزندپروری مثبت کمک می‌کند تا والد روابط قوی‌تری با فرزندان خود ایجاد کنند، چالش‌های رفتاری آن‌ها را مدیریت کنند و از آن‌ها در جامعه محافظت کنند (فلوهالت، 2018؛ برگمن[3]، 2017).

دومین مؤلفه مکانیزم‌های سازگاری، مقابله بود، که مفاهیم مقابله اجتماعی (خوش‌رفتاری، مقابله‌به‌مثل) و مقابله اقتصادی ( مدیریت هزینه، استقلال، مشارکت) را شامل می‌شد. این نتایج با نتایج پژوهش‌های اکبری‌دستک (1395) در مفهوم مدیریت هزینه (قناعت)، احمدی و همکاران (1401)؛ در مفهوم مشارکت مطابقت دارد. سازگاری اجتماعی به تعامل و سازش‌یافتگی فرد با افراد و ساختارهای اجتماعی، عدم نگرانی در مواجهه با مردم مرتبط است. از آن‌جا که سازگاری دارای طیف گسترده‌ای است و ابعاد اجتماعی، خانوادگی، عاطفی، بهداشتی، شغلی و ازدواج را دربرمی‌گیرد، برخی از صاحبنظران سازگاری اجتماعی را در رأس سایر ابعاد درنظر می‌گیرند. سازگاری اجتماعی شامل سازگاری فرد با محیط اجتماعی خود است که این سازگاری با تغییردادن خود و یا محیط به‌دست آید (ابراهیمی و همکاران، 1394). برخی از پژوهشگران سازگاری اجتماعی را با مهارت‌های اجتماعی برابر می‌دانند (یحیی‌محمودی و همکاران، 1392) از دیدگاه آن‌ها مهارت اجتماعی توانایی ایجاد ارتباط متقابل با دیگران درزمینه خاص و به‌شیوه خاص است که در جامعه قابل‌قبول و باارزش باشد. برای تبیین سازگاری اقتصادی می‌توان گفت، امام علی (ع) می‌فرمایند: «من اتحف العفه و القناعه حالفه العزهرکسی که گوهر عفت و قناعت به وی تحفه داده شود، قطعاً عزت و سربلندی نیز با وی همراه و هم‌قسم شده­است» (آمدی، 1378، ج 1: 386). براساس کلام حضرت علی (ع)، خداوند متعال قناعت و نیز سلامت جسمی را به‌عنوان بهترین قسمت‌ها درمیان بندگان خویش به‌ودیعه نهاده است و قناعت وسیله‌ای برای سلامتی روح و روان انسان و سلامت جسم، قرین و همکار یکدیگر هستند؛ که هردو درنهایت به پرورش انسان فکور و هدف‌دار در زندگی کمک می‌کنند. همچنین خودکارآمدی عاملی اثرگذار در سازگاری و توانایی افراد برای پیش‌بینی مؤثر راه‌حل مسأله و شامل راه‌کارهایی برای مقابله با تغییرات زندگی می‌باشد (سانتوس و همکاران[4]، 2014).

مؤلفه‌ سوم مکانیزم‌های سازگاری، رشد بود؛ که شامل مفاهیم معناجویی (خشنودسازی پدر، رفتارهای مذهبی، آشتی با زندگی) و بالندگی (خودشناسی، خوداتکایی، برنامه‌ریزی، تلاش‌گری، مسئولیت‌پذیری، حمایت از همشیران) بود. این نتایج با نتایج پژوهش‌های اپلر (2008)؛ اسکندری و همکاران (1398)؛ کروئر و همکاران (2013) در مؤلفه معناجویی و رفتارهای مذهبی همخوانی دارند. در تبیین این نتایج می‌توان گفت فعالیت‌های مذهبی مانند نمازخواندن، فعالیت‌های معنوی مانند قدردانی از طبیعت با علائم اندوه و افسردگی کمتر، مرتبط است (هاثورن و همکاران[5] 2016). انعطاف‌پذیری یک منبع مهم روانی-اجتماعی برای افراد برای کنارآمدن با فقدان، مشکلات سخت و شرایط ناگوار است. مطالعات نشان داده است که تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری می‌تواند محرک اساسی در رشد فردی باشد (روتر، 2012). افرادی که از مقاومت بالایی برخوردارند تمایل دارند خود را به‌خوبی با شرایط وفق دهند (خانلو و واری، 2014).

محدودیت‌هایی در پژوهش وجود داشت؛ از جمله همزمانی آن با شیوع بیماری کرونا در جهان و عدم تمایل مادر برخی مشارکت‌کنندگان برای حضور آنان در جلسه مصاحبه بود. برخی دیگر به‌دلیل ویژگی‌های شخصیتی و ممانعت از جریحه‌دار شدن غرورشان تمایلی به‌روایت برخی از تجارب خود نداشتند. باوجود این براساس نتایج پژوهش پیشنهاد می‌شود مشاوران و درمانگران در مسائل دختران نوجوان فاقد پدر در آموزش مهارت‌های جدید سازگاری بهتر با شرایط زندگی، یافته‌های استخراج‌شده از این پژوهش را مورد توجه قرار دهند. همچنین پیشنهاد می‌شود الگوها و برنامه‌هایی درزمینه آموزش و مشاوره مناسب والدین بازمانده برای روابط مؤثر با فرزندان سوگوار طراحی شود. پیشنهاد می‌شود پژوهش در سایر مناطق بومی و   روی پسران و در دوره‌های دیگر زندگی مثل جوانی و میان‌سالی انجام شود.

 

[1] De Ridder et al.

[2]. Langford et al.

[3]. Bergman et al.

[4]. Santos et al.

[5]. Hawthorne et al.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Adjustment Mechanisms of Adolescent Girls to the Father's loss

نویسندگان [English]

  • Pari Yarifard 1
  • Ezzatallah Ahmadi 2
  • Kobra Namvaran Germi 2

1 Department of Psychology and Educational Sciences, Shahid Madani University of Azarbaijan, Tabriz, Iran

2 Department of Psychology and Educational Sciences, Shahid Madani University of Azarbaijan, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Loss of parents in childhood and adolescence is an important stressful event. It seems that the child or adolescent should adjust to it, in several ways, to cope with the therefrom stresses and psychological damages. The aim of this study was to identify adjustment mechanisms of adolescent girls to the father loss in Tabriz. The approache of the research was qualitative and the method was descriptive phenomenology. The context of the research was teenage girls (15-19 years old) of Tabriz city; who had lost their father due to illness in childhood and many years had passed since their father's death. Purposeful sampling continued until data saturation and finally 7 people were selected. Data were collected through semi-structured interviews. Data analysis was done by Collizzi method. The findings of this research included 3 main categories and 6 subcategories. The adjustment mechanisms of girls with the absence of a father in Tabriz included self-control (thought management, emotion management), coping (social coping, economic coping) and growth (managing, growth). Most of the participants, based on their individual characteristics, receiving support from the survivors and having suitable conditions, effectively adjusted to the loss and the resulting conditions, and some others showed incompatibility with the conditions due to many reasons.

کلیدواژه‌ها [English]

  • adjustment
  • coping
  • growth
  • loss
  • self- control
آمدی، عبدالواحد.(1378). غررالحکم و دررالکلم. ترجمه و شرح سیدهاشم رسولی محلاتی. جلد 1، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ]لینک[
ابراهیمی، مرتضی، کرمی، جهانگیر، و برازنده چقایی، سمیه. (1394). مداخله‌ای در سازگاری اجتماعی و کاهش رفتارهای تکانشی دانش آموزان پسر مبتلا به ناتوانی ریاضی: اثربخشی و کارآمدی آموزش والدین با رویکرد آدلری. ناتوانی‌های یادگیری، 5(1) 7-31. ]لینک[
احمدی، خدابخش و دارایی، عاطفه.(1396). اثربخشی آموزش صبر بر کاهش سوگ و تسهیل رشد پس‌ازضربه. روان­شناسی فرهنگی،1(1)،131-114.   DOI. 20.1001.1.25887211.1396.1.1.7.4 ]لینک[
احمدی، علی‌یار، میرفردی، اصغر، آقایاری هیر، توکل، کاروانی، عبدالطیف، دلاور، مریم‌السادات، گراوند، فاطمه و امیری، ایلناز.(1401). واکاوی معنایی کودک کار از دیدگاه کارشناسان اجتماعی، مسایل اجتماعی ایران، 13(1)، 368-339.  doi.10.22059/ijsp.2022.90890  ]لینک[
اسکندری، الهام، جلالی، ایوب، موسوی، مرضیه و اکرمی، ناهید.(1398). پیش‌بینی تاب‌آوری روان‌شناختی براساس حمایت اجتماعی و سبک دلبستگی با میانجی‌گری خودکارآمدی و معنا در زندگی. روانشناسی مثبت، 5(2)، 30-17. DOI. 10.22108/ppls.2019.116694.1721 ]لینک[
اکبری دستک، فیض‌اله.(1395). جایگاه فرهنگ قناعت(اقدام و عمل) و کارکردهای آن در تبیین و تحکیم مبانی اقتصاد مقاومتی از نگاه تعالیم اسلامی. بصیرت و تربیت اسلامی، 13(36)، 47-27. ]لینک[
فقهی، حمیده، سعادتجو، علیرضا و دستجردی، رضا. (1392). بررسی سازگاری روانی اجتماعی بیماران دیابتی نوع دو مراجعه کننده به مرکز دیابت شهرستان بیرجند در سال 1392. مراقبت‌های نوین، 10(4)، 256-249. ]لینک[
یحیی‌محمودی، ندا، ناصح، اشکان، صالحی، سیروس و تیزدست، طاهر.(1392). اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های اجتماعی مبتنی بر قصه‎‌گویی بر مشکلات رفتاری برونی‌سازی‌ شده کودکان، روانشناسی تحولی، 9(35)، 249-257. ]لینک[
 
References
Abdelnoor, A‌., & Hollins, S. (2004). The effect of childhood bereavement on secondary school performance. Educational Psychology in Practice, 20(1), 43-54. https://doi.org/10.1080/0266736042000180401 [Link]
Aguiar, A., Pinto, M., & Duarte, R. (2020). Grief and mourning during the COVID-19 Pandemic in Portugal. Acta Medica Portuguesa, 33(9), 543–545. https://doi.org/ 10.20344/amp.14345 [Link]
Ahmadi, A., Mirfardi, A., Aghayari Heer, T., Karwani, A.L, Delavar, M.E, Grvand, F., & Amiri, E. (1401). Analyzing the meaning of child labor from the perspective of social experts, Social Issues of Iran, 13(1), 368-339. https://doi.org/10.22059/ijsp.2022.90890  [Link] (Text in Persian)
Ahmadi, Kh. & Darayi, A. (2016). The effectiveness of patience training on reducing grief and facilitating post-stroke growth. Cultural Psychology, 1(1), 114-131. 20.1001.1.25887211.1396.1.1.7.4 [Link] (Text in Persian)
Akbari Dastak, F. (2015). The position of the culture of contentment (action and action) and its functions in explaining and consolidating the foundations of resistance economy from the perspective of Islamic teachings. Islamic Insight and Education, 13(36), 27-47. [Link] (Text in Persian)
Amodi, A. (1378). Gorarol-Hekam and Dorarol-Kalem. Translated and explained by Seyyed Hashem Rasouli Mahalati. Volume 1, Tehran: Farhang Islamic Publishing House.[Link] (Text in Persian)
Andriessen, K., Krysinska, K., Hill, N. T., Reifels, L., Robinson, J., Reavley, N., & Pirkis, J. (2019). Effectiveness of interventions for people bereaved through suicide: a systematic review of controlled studies of grief, psychosocial and suicide-related outcomes. BMC psychiatry, 19, 1-15. https://doi.org/10.1186/s12888-019-2020-z [Link]
Andriessen, K‌., Krysinska, K‌., Rickwood, D‌., & Pirkis, J. (2020). It Changes Your Orbit: The Impact of Suicide and Traumatic Death on Adolescents as Experienced by Adolescents and Parents. Environmental Research and Public Health, 17(24), 9356. https://doi.org/10.3390/ijerph17249356 [Link]
Arnold, R. (2020). Navigating loss through creativity: Influences of bereavement on creativity and professional practice in art therapy. Art Therapy, 37(1), 6-15. https://doi.org/10.1080/07421656.2019.1657718 [Link]
Asgari, Z., & Naghavi, A. (2020). The experience of adolescents’ post-traumatic growth after sudden loss of father. Loss and Trauma, 25(2), 173-187. https://doi.org/10.1080/15325024.2019.1664723 [Link]
Bellini, S., Erbuto, D., Andriessen, K., Milelli, M., Innamorati, M., Lester, D., Sampogna, G., Fiorillo, A., & Pompili, M. (2018). Depression, hopelessness, and complicated grief in survivors of suicide. Frontiers in Psychology, 9, 198. https://doi.org/10.3389/fpsyg. 2018.00198 [Link]
Berg, L., Rostila, M., & Hjern, A. (2016). Parental death during childhood and depression in young adults – a national cohort study. Child Psychology and Psychiatry, 57(9), 1092–1098. https://doi.org/10.1111/jcpp.12560 [Link]
Bergman, A.S., Axberg, U., & Hanson, E. (2017). When a parent dies–a systematic review of the effects of support programs for parentally bereaved children and their caregivers. Palliative Care, 16, 1-15. https://doi.org/10.1186/s12904-017-0223-y [Link]
Blank, N.M‌., & Werner-Lin, A. (2011). Growing up with grief: revisiting the death of a parent over the life course. Death and Dying, 63(3), 271-290. https://doi.org/10.2190/OM.63.3.e [Link]
Birgisdóttir, D., Grenklo, T. B., Kreicbergs, U., Steineck, G., Fürst, C. J., & Kristensson, J. (2023). Family cohesion predicts long-term health and well-being after losing a parent to cancer as a teenager: A nationwide population-based study. Plos one, 18(4), e0283327. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0283327 [Link]
Bishop, L. (2018). Resilience and Complicated Grief. Doctoral dissertation, Loma Linda University. [Link]
Brannon, L‌., Feist, J‌., & Updegraff, J.A. (2013). Health psychology: An introduction to behavior and health. Nelson Education. [Link]
Brent, D‌., Melhem, N‌., Donohoe, M.B‌., & Walker, M. (2009). The incidence and course of depression in bereaved youth 21 months after the loss of a parent to suicide, accident, or sudden natural death. Psychiatry, 166(7), 786-794. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2009.08081244 [Link]
Bylund Grenklo, T‌., Kreicbergs, U‌., Valdimarsdóttir, U.A‌., Nyberg, T‌., Steineck, G‌., & Fürst, C.J. (2014). Self‐injury in youths who lost a parent to cancer: nationwide study of the impact of family‐related and health‐care‐related factors. Psycho‐Oncology, 23(9), 989-997. https://doi.org/10.1002/pon.3515 [Link]
Compas, B.E., & Phares, V. (1991). Stress during childhood and adolescence: Sources of risk and vulnerability. E.M. Cummings, A.L. Greene, & K.H. Karraker (Eds.), Life-span developmental psychology: Perspectives on stress and coping (111–129). Lawrence Erlbaum Associates, Inc. [Link]
Currier, J.M‌., Mallot, J‌., Martinez, T.E‌., Sandy, C‌., & Neimeyer, R.A. (2013). Bereavement, religion, and posttraumatic growth: A matched control group investigation. Psychology of Religion and Spirituality, 5(2), 69-77. https://doi.org/10.1037/a0027708 [Link]
Dalton, T.A‌., & Krout, R.E. (2005). Development of the grief process scale through music therapy songwriting with bereaved adolescents. The Arts in psychotherapy, 32(2), 131-143. https://doi:10.1016/j.aip.2005.02.002 [Link]
DeRidder, D‌., Geenen, R‌., Kuijer, R‌., & Van Middendorp, H. (2008). Psychological adjustment to chronic disease. The Lancet, 372(9634), 246-255. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(08)61078-8 [Link]
Distelberg, B.J‌., Martin, A.V.S‌., Borieux, M‌., & Oloo, W.A. (2015). Multi dimensional family resilience assessment: The individual, family, and community resilience profile. Human Behavior in the Social Environment, 25(6), 552-570. https://doi.org/10.1080/10911359.2014.988320 [Link]
Doka, K.J. (2011). Helping bereaved children: A handbook for practitioners. New York: Guilford. [Link]
Dowdney, L. (2008). Children bereaved by parent or sibling death. Psychiatry, 7(6), 270-275. https://doi.org/10.1016/j.mppsy.2008.04.007 [Link]
Duplace, C. (2023). Understanding Grief Through the Eyes of a Child (Ages 3-12): Mindfulness and Other Mindful Modalities as Supportive Tools. Mindfulness Studies Theses. 75. [Link]
Earlix, K., Shive, N., & Coats, H. (2022). Unpacking characteristics of spirituality through the lens of persons of colour living with serious illness: The need for nurse based education to increase understanding of the spiritual dimension in healthcare.  Clinical Nursing, 31(15-16), 2354-2364. https://doi.org/10.1111/jocn.16055 [Link]
Ebrahimi, M., Karami, J., and Barazandeh Chaqaei, S. (2014). An intervention in social adjustment and reduction of impulsive behaviors of male students with math disability: effectiveness and efficiency of parent training with Adlerian approach. Learning Disabilities, 5(1) 31-7. [Link] (Text in Persian)
Eppler, C. (2008). Exploring themes of resiliency in children after the death of a parent. Professional School Counseling, 11(3), 189-196. https://doi.org/10.1177/2156759X0801100305 [Link]
Eisma, M.C., Janshen, A., Huber, L.F., & Schroevers, M.J. (2023). Cognitive reappraisal, emotional expression and mindfulness in adaptation to bereavement: a longitudinal study. Anxiety, Stress, & Coping, 13, 1-13. https://doi.org/10.1080/10615806.2023.2165647 [Link]
Eskandari, E., Jalali, A., Mousavi, M. & Akrami, N. (2018). Predicting psychological resilience based on social support and attachment style with the mediation of self-efficacy and meaning in life. Positive Psychology, 5(2), 17-30. https://doi.org/10.22108/ppls.2019.116694.1721 [Link] (Text in Persian)
Feghhi, H‌., Saadatjoo, A‌., & Dastjerdi, R. (2013). Psychosocial adaptation in patients with type 2 diabetes referring to Diabetes Research Center of Birjand in 2013. Modern Care, 10(4), 249-256. [Link] (Text in Persian)
Flahault C., Dolbeault S., Sankey C., Fasse L. (2018). Understanding grief in children who have lost a parent with cancer: How do they give meaning to this experience? Results of an interpretative phenomenological analysis. Death Studies, 42(8), 483–90. https://doi.org/10.1080/07481187.2017.1383951 [Link]
Glozah, F.N‌., & Pevalin, D.J. (2014). Social support, stress, health, and academic success in Ghanaian adolescents: A path analysis. Adolescence, 37(4), 451-460. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2014.03.010 [Link]
Guzzo, M.F., & Gobbi, G. (2021). Parental death during adolescence: A review of the literature. OMEGA. https://doi.org/10.1177/00302228211033661 [Link]
Haine, R.A., Ayers, T.S‌., Sandler, I.N‌., & Wolchik, S.A. (2008). Evidence-based practices for parentally bereaved children and their families. Professional Psychology, 39(2), 113-121. https://doi.org/10.1037%2F0735-7028.39.2.113 [Link]
Hawthorne, D.M., Youngblut, J.M., & Brooten, D. (2016). Parent spirituality, grief, and mental health at 1 and 3 months after their infant’s/child’s death in an intensive care unit. Pediatric Nursing, 31(1), 73–80. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2015.07.008 [Link]
Hilliard, R.E. (2001). The effects of music therapy-based bereavement groups on mood and behavior of grieving children: A pilot study. Music Therapy, 38(4), 291-306. https://doi.org/10.1093/jmt/38.4.291 [Link]
Høeg, B. L., Johansen, C., Christensen, J., Frederiksen, K., Dalton, S.O., Bøge, P., Dencker, A., Dyregrov, A., & Bidstrup, P.E. (2018). Does losing a parent early influence the education you obtain? A nationwide cohort study in Denmark. Public Health, 41(2), 296–304. https://doi.org/10.1093/pubmed/fdy070 [Link]
Huang, F.Y. (2022). How emotion regulation mediates the relationship between dispositional mindfulness, depression and complicated grief among the bereaved population. Mindfulness, 13(8), 2092–2100. https://doi.org/10.1007/ s12671-022-01944-1 [Link]
Hurd, R.C. (2004). A teenager revisits her father's death during childhood: A study in resilience and healthy mourning. Family Therapy, 31(3), 167-184. [Link]
Jakobsen, I.S‌., & Christiansen, E. (2011). Young people’s risk of suicide attempts in relation to parental death: A population‐based register study. Child Psychology & Psychiatry, 52(2), 176-183. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2010.02298.x [Link]
Jayawickreme, E., Infurna, F.J., Alajak, K., Blackie, L.E., Chopik, W.J., Chung, J.M., & Zonneveld, R. (2021). Post‐traumatic growth as positive personality change: Challenges, opportunities, and recommendations. Personality, 89(1),145-165. https://doi.org/10.1111/jopy.12591 [Link]
Koblenz, J.(2016). Growing from grief: Qualitative experiences of parental loss. Death and Dying, 73(3), 203-230. https://doi.org/10.1177/0030222815576123 [Link]
Lin, K.K‌., Sandler, I.N‌., Ayers, T.S‌., Wolchik, S.A‌., & Luecken, L.J. (2004). Resilience in parentally bereaved children and adolescents seeking preventive services. Clinical Child and Adolescent Psychology, 33(4), 673-683. https://doi.org/10.1207/s15374424jccp3304_3 [Link]
Lytje, M., & Dyregrov, A. (2023). When young children grieve: Supporting daycare children following bereavement—A parent’s perspective. OMEGA-Journal of Death and Dying, 86(3), 980-1001 https://doi.org/10.1177/0030222821997702 [Link]
McFerran, K‌., Roberts, M‌., & O'Grady, L. (2010). Music therapy with bereaved teenagers: A mixed methods perspective. Death Studies, 34(6), 541-565. https://doi.org/10.1080/07481181003765428 [Link]
McLaughlin, C., Lytje, M., & Holliday, C. (2019). Consequences of childhood bereavement in the context of the British school system. University of Cambridge. [Link]
Pham, S., Porta, G., Biernesser, C., Payne, M.W., Iyengar, S., Melhem, N., & Brent, D.A. (2018). The burden of bereavement: Early-onset depression and impairment in youths Bereaved by sudden parental death in a 7-Year prospective study. Psychiatry, 175(9), 887–896. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2018.17070792p [Link]
Porter, N., & Claridge, A.M. (2021). Unique grief experiences: The needs of emerging adults facing the death of a parent. Death Studies, 45(3), 191–201. https://doi.org/10. 1080/07481187.2019.1626939 [Link]
Rutter, M. (2012). Resilience: Causal pathways and social ecology. In The social ecology of resilience. A handbook of theory and practice (33-42). Springer, New York. https://psycnet.apa.org/doi/10.1007/978-1-4614-0586-3_3 [Link]
Sandler, I.N‌., Wolchik, S.A‌., & Ayers, T.S. (2008). Resilience rather than recovery: A contextual framework on adaptation following bereavement. Death Studies, 32, 59-73. https://doi.org/10.1080/07481180701741343 [Link]
Santos, M.C., Magramo C.S‌., & Oguan F‌. (2014). Establishing the relationship between general self-efficacy and subjective well-being among college students. Management Sciences & Education, 3, 1-12. [Link]
Şimşek Arslan, B., Özer, Z., & Buldukoğlu, K. (2022). Posttraumatic growth in parentally bereaved children and adolescents: A systematic review. Death studies, 46(1), 111-123. http://dx.doi.org/10.1080/07481187.2020.1716886  [Link]
Smith, P.C‌., Range, L.M‌., & Ulmer, A. (1992). Belief in afterlife as a buffer in suicidal and other bereavement. Death and Dying, 24(3), 217-225. https://doi.org/10.2190/HME4-G1XE-9HXL-TJ96 [Link]
Tang, S., Eisma, M.C., Li, J., & Chow, A.Y.M. (2019). Psychometric evaluation of the Chinese version of the Utrecht grief rumination scale. Clinical Psychology & Psychotherapy, 26(2), 262–272. https://doi.org/10.1002/cpp.2348 [Link]
Tedeschi, R.G‌., & Calhoun, L.G. (2004). Posttraumatic growth: conceptual foundations and empirical evidence. Psychological inquiry, 15(1), 1-18. [Link]
Tan, J., & Andriessen, K. (2021). The experiences of grief and personal growth in university students: a qualitative study. Environmental Research and Public Health, 18(4), 1899. https://doi.org/10.3390/ijerph18041899 [Link]
Thompson, R.J‌., Gustafson, K.E‌., Hamlett, K.W‌., & Spock, A. (1992). Stress, coping, and family functioning in the psychological adjustment of mothers of children and adolescents with cystic fibrosis. Pediatric Psychology, 17(5), 573-585. https://doi.org/10.1093/jpepsy/17.5.573 [Link]
Tureluren, E., Claes, L., & Andriessen, K. (2023). Personal growth in bereaved students: Associations with support, grief, and distress. Death Studies, 47(3), 307-314. https://doi.org/10.1080/07481187.2022.2063457 [Link]
Walczak, A., McDonald, F., Patterson, P., Dobinson, K., & Allison, K. (2018). How does parental cancer affect adolescent and young adult offspring? A systematic review. Nursing Studies, 77(3), 54–80. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2017.08.017 [Link]
Wilcox, H.C., Kuramoto, S.J‌., Lichtenstein, P‌., Långström, N‌., Brent, D.A‌., & Runeson, B. (2010). Psychiatric morbidity, violent crime, and suicide among children and adolescents exposed to parental death. Child and Adolesent Psychatry, 49(5), 514-523. https://doi.org/10.1097/00004583-201005000-00012 [Link]
Weinstock, L., Dunda, D., Harrington, H., & Nelson, H. (2021). It’s complicated—adolescent grief in the time of COVID-19. Frontiers in Psychiatry, 12, 166. https://doi. org/10.3389/fpsyt.2021.638940 [Link]
Woodward, K. P., Yu, Z., Chen, W., Chen, T., Jackson, D. B., Powell, T. W., & Wang, L. (2023). Childhood bereavement, adverse and positive childhood experiences, and flourishing among Chinese young adults. Environmental Research and Public Health, 20(5), 4631. https://doi.org/10.1111/jocn.16055 [Link]
Worden, J.W. (2009). Grief counselling and grief therapy: a handbook for the mental health practitioner papernack. Routledge. [Link]
Worden, J.W. (2018). Grief counseling and grief therapy: A handbook for the mental health practitioner. Springer. [Link]
Yahya Mahmoudi, N., Naseh, A., Salehi, S. & Tizdast, T. (2012). The effectiveness of storytelling-based social skills group training on children's externalizing behavioral problems, Developmental Psychology, 9(35), 249-257 [Link]. (Text in Persian)
 
 
 
 
 
 
مطالعات زن و خانواده
دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 30
مهر 1402
صفحه 140-163