نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

• روح الله اکرمی ¹
• عباس غالب زاده ²

¹ دانشیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه قم، ایران

² دانشجوی دکتری دانشگاه قم، قم ، ایران

چکیده

سقط جنین ناشی از تجاوز جنسی در کشورهای ایران، اندونزی و مالزی به یکی از مشکلات اجتماعی تبدیل شده است و از طرف دیگر عدم تعیین تکلیف قوانین برخی از این کشورها، دشواری های این حوزه را دو چندان کرده است. در حقوق ایران قانونگذار در خصوص سقط جنین ناشی از تجاوز جنسی صراحتاً تعیین تکلیف ننموده است و تنها در بندهای «الف»، «ب» و «ج» ماده 56 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب 1400، سقط جنین را تحت وجود شرایطی جایز دانسته است. به طور کلی باید باید اذعان داشت سقط جنین ناشی از تجاوز جنسی حتی اگر در قوانین ایران امکانپذیر باشد تنها در حیطه ماده 56 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، ممکن خواهد بود. ولیکن قانونگذار کشور اندونزی در قوانین خود صراحتاً به سقط جنین ناشی از تجاوز جنسی پرداخته است و در صورت وجود شرایطی امکان سقط جنین تا روز چهلم یا چهل و دوم بارداری حسب اقوال فقهای شافعی وجود دارد. در قوانین کشور مالزی نیز تصریحی به جواز سقط جنین ناشی از تجاوز جنسی نشده است لیکن با توجه به معیارهای تعیینی موجود از سوی قانونگذار این کشور، می توان قائل بر وجود چنین جوازی بود.

تازه های تحقیق

1- ماده 56 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب 1400 سقط‌جنین را تنها درصورت تزاحم بقای جنین با حیات مادر و حرج غیر قابل رفع مادر به شرطی ‌که روح در جنین دمیده­نشده ­باشد جایز دانسته­است. با عنایت به احتمال بالای خطر جانی برای زنان قربانیِ تجاوز جنسی که در اثر آن باردار می‌شوند، چه از امکان خودکشی یا قتل از سوی بستگان از یک ‌سو و فشار روانی بالای حفظ جنین از سوی چنین قربانیانی که حرج شدید برای ایشان به دنبال دارد، می‌توان بالحاظ سیاق این مقرره به جواز اسقاط جنین نظر داد، هرچند در این بین لازم است اولاً قانونگذار درخصوص این چالش به‌طور صریح و شفاف تعیین تکلیف کند، ثانیاً: در پرونده‌های مطرح درمورد تجاوز جنسی مراجع قضایی مکلف شوند با قید فوریت نسبت به وضعیت بارداری شاکیان رسیدگی و درصورت احراز تا پیش از ولوج روح در صورت درخواست قربانی نسبت به جواز اسقاط جنین تعیین تکلیف کنند. ثالثاً: درمورد حرج ناشی از حفظ جنین حاصل از تجاوز با مبنا قراردادن فتاوای آن دسته از فقها که سقط پس از ولوج روح در جنین را جایز دانسته‌اند، نسبت به حل این مشکل تدبیر اندیشیده شود.

2- در حقوق اندونزی طبق مواد 75 و 76 قانون سلامت مصوب 2009، سقط‌جنین ناشی از تجاوز با رضایت مادر جایز است که باید توسط کارمندان مجاز بهداشت که دارای مهارت هستند تا پایان هفته ششم بارداری، یعنی روز چهل­ودوم بارداری، انجام­شود که این ضابطه مبتنی بر حدیث مسلم است که از سوی برخی فقهای شافعی پذیرفته­شده­است. با وجود این در ماده 31 آیین‌نامه سال 2014 درمورد سلامت باروری، سقط‌جنین ناشی از تجاوز تنها در صورتی تجویز شد که سن حاملگی چهل روز باشد، که این مدت نیز از نخستین روز پس از آخرین قاعدگی محاسبه می‌شود، قولی که برگرفته از آرای برخی دیگر از فقهای شافعی است که صرفاً تا این زمان امکان سقط را تجویز کرده‌اند. طبق ماده 34 این آیین‌نامه، حاملگی ناشی از تجاوز باید با گواهی بازرس محرز شود.

3- در کشور مالزی قانونگذار هیچ اشاره‌ای به سقط‌جنین ناشی از تجاوز جنسی نکرده بلکه صرفاً در ذیل ماده 312 قانون مجازات مصوب 2015 به معافیت کیفریِ پزشکانی حکم کرده­است که با حسن‌نیت و در مواردی که ادامه بارداری برای مادر خطر  همراه دارد یا اینکه بارداری به سلامت روحی یا جسمی مادر بیش از سقط‌جنین ضربه می‌زند، به سقط‌جنین اقدام می‌کنند. به‌عبارت دیگر، در این کشور سقط‌جنین ناشی از تجاوز تنها در صورتی ممکن است که مطابق معیارهای استثنا در ماده 312 قانون مجازات باشد.

کلیدواژه‌ها

• جواز اسقاط جنین
• بارداری ناشی از تجاوز جنسی
• جنایت علیه حیات
• حقوق کیفری
• فقه اسلامی

20.1001.1.23452692.1402.11.3.2.2

موضوعات

• حقوق زنان

عنوان مقاله [English]

Comparative Analysis of Abortion Caused by Sexual Assault in the Laws of Iran, Indonesia, and Malaysia

نویسندگان [English]

• Ruhollah Akrami ¹
• Abbas Ghalebzadeh ²

¹ Associate Professor of Criminal Law and Criminology, Qom University, Qom, Iran

² Doctoral student of Qom University,Qom,Iran

چکیده [English]

In Iran, Indonesia, and Malaysia, abortion due to rape. has turned into a social issue, and on the other hand, in some of these countries, the difficulties in this field have been doubled due to lack of decision of laws. In Iranian law, abortion due to rape has not been clearly decided by the legislator, and abortion is allowed only subject to certain conditions just in paragraphs “A”, “B”, and “C” of the Article 56 of the Family Protection and Population Youth Law. In general, it should be acknowledged that even if it was possible under Iranian law, abortion due to rape would only be permissible under Article 56 of the Family Protection and Population Youth Law. However, the legislator of Indonesia has explicitly addressed abortion due to rape. in its laws, and if there are conditions, it is possible to have an abortion up to the 40th or 42nd day of pregnancy according to the words of Shafi'i jurist. Moreover, Malaysian law does not explicitly specify the permits for abortion due to rape; however, according to the existing criteria set by the legislator, such a permit may be considered.

کلیدواژه‌ها [English]

• Abortion permission
• Pregnancy due to rape
• Crime against life Criminal Justice
• Islamic jurisprudence