نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسنده
حقوق بین الملل ، دانشگاه تهران، تهران ، ایران.
چکیده
مهاجرت بینالمللی پدیدهای در حال رشد است که اکثر کشورهای جهان را تحت تأثیر قرار میدهد. از آن جا که مهاجران تبعه کشور پذیرنده نیستند، در برابر نقض حقوق بشر آسیب پذیرند و هنگامی که وارد کشوری میشوند، اعم از آن که ورود آن ها قانونی یا غیرقانونی باشد، شاهد نادیده گرفتن حقوق خود در مقایسه با اتباع آن کشور هستند. این در حالی است که حقوق بشر باید برای همه افراد بشر، صرف نظر از موقعیت مهاجرتی آنان رعایت شود. در این میان، کارگران زن مهاجر موقعیت حساستری دارند. زنان کارگر مهاجر به دلیل داشتن ویژگی های جنسیتی و مهاجرتی که عمدتا شغل های کم درآمدی دارند و در مشاغل خانگی مشغول میشوند ، از حمایتهای ناچیزی برخوردارند. مضاف بر آن که استثمار و شرایط کاری نامساعدی را تجربه می کنند. بنابراین جلوگیری از سو استفاده ،تبعیض و حمایت از گروه های آسیب پذیر ضروری است. از این رو سازمان بینالمللی کار در ادامه سایر معاهدات بین المللی موجود، با وضع کنوانسیون کار شایسته برای کارگران خانگی و ایجاد تضمینات رویهای و نظارتی در جهت احترام، حمایت و ایفای حقوق بشر کارگران زن مهاجر تلاش میکند. هدف از این مقاله، بررسی آسیبپذیری کارگران زن مهاجر و تحلیل ابعاد حقوقی حمایتهای کنوانسیون کار شایسته برای کارگران خانگی است.
تازه های تحقیق
تعداد مهاجران طولانی مدت بین المللی که در کشور خارجی بیش از یک سال اقامت دارند، بهطور ثابت در چند دهه اخیر افزایش یافتهاست و امروزه بهطور تقریبی258 میلیون نفر در این دسته قرار می گیرند. مهاجران بینالمللی از بخشهای مختلف جهان به بخشهای دیگر جابهجا میشوند. در واقع تعداد کشورهایی که تحتتأثیر مهاجرت نیستند، ناچیز است. انگیزههای افراد برای مهاجرت متنوع است، اما دراینمیان، عدهای بهدنبال بهبود وضعیت اقتصادی خود در آن سوی مرزهای کشورشان هستند. بههمیندلیل، مهاجرتِ کاری بخش مهمی از مهاجرتها را تشکیل میدهد. مهاجرت کاری از اواسط سال1990 بهطورثابت افزایشیافت؛ راههای ورود به کشورها آسانشد و به افراد جواز کار برای مدت طولانی دادهشد. افراد با مهارتهای مختلف به کشورهای مقصد مهاجرت میکنند. افراد با مهارت کم در مشاغل خانگی فعالیت میکنند که علیرغم این که برای بسیاری از آنان تجربهای مثبت است و منجر به زندگی بهتر و بهبود اوضاع اقتصادی اجتماعی میشود، میتواند منشأ مشکلات زیادی نظیر استثمار، سوءاستفاده، قاچاق انسان و تبعیض گردد. در هماهنگی مهاجرت کاری در سطح بین الملل، عوامل زیادی نظیر دولت ها، کارفرمایان، بنگاه های استخدام و سیاستمداران نقش دارند. از این رو فعالیتهای سازمان بینالمللی کار برای حمایت از کارگران مهاجر در برابر تبعیض، خشونت و سوءاستفاده، بر کمک دولتها در ایجاد خط مشی مناسب، تقویت قانونگذاری، اقدامات اجرایی و ایجاد ساختارهایی برای مدیریت مؤثر مهاجرت شغلی، متمرکز است، اما تمرکز اصلی در کار این سازمان بر بهبود پایه دانش مربوط به شرایط کاری، استخدام و خط مشیهای کاری کارگران مهاجر قرار دارد. از آنجایی که مطابق اعلام سازمان بینالمللی کار، عامل اصلی در استثمار مهاجران و کار اجباری، فقدان استانداردهای لازمالاجرای کار در کشورهای مقصد و مبدأ است، استفاده از موازین حقوق بشری در احترام، حمایت و ایفای حقوق این افراد ضروری است. احتمال تجربه خشونت در محیط کار برای زنان بیشتر است و زنان مهاجر به خصوص گروهی که بهصورت غیررسمی مشغول به فعالیت هستند، در دسترسی به مراقبتهای بهداشتی و حمایت اجتماعی با مشکلات عدیده ای مواجهه اند. بنابراین، زنان مهاجر درصورت توقف اقتصادی و از دستدادن شغل نظیر دوران کرونا، از حمایت ناچیزی برخوردار خواهندبود. از آنجایی که این افراد معمول است که در منزل کارفرما هستند و به دلیل ماهیت کارهایی که انجام میدهند، جز گروههایی با کمترین حمایت قانونی و نظارتی هستند. عدم پرداخت دستمزد، ساعت کاری طولانی، توقیف گذرنامه، نقض حقوق و آزادی های اساسی، رفتارهای تحقیرآمیز بخشی از تجربیات ناخوشایند این افراد است. بهمنظور حمایت از حقوق کارگران زن مهاجر، قوانین داخلی دولتها اعم از قانون اساسی، اداری، کار و اجتماعی باید بهگونهای تنظیم شوند که از این گروه بهخصوص کارگران خانگی حمایت کنند. شرایط کار، حقوق، ساعت کار، سلامت، امنیت و بیمه باید تضمین شود. درخصوص کارگران خانگی مسئله استراحت روزانه و هفتگی، شرایط زندگی با رعایت حریم خصوصی، حفاظت در برابر خشونت و آزادی ارتباطات و نگهداری مدارک هویتی و سفر، حائز اهمیت است. امکان نظارت قانونی بر شرایط کاری این گروه و وجود سازکار شکایت در مرجع صالح برای آنان باید درنظرگرفتهشود. کنوانسیون کار شایسته برای کارگران خانگی، پرچمدار حمایت از استانداردهای ابتدایی حقوق بشری این افراد است. این کنوانسیون، دولتها را متعه میکند که با وضع قوانین داخلی، نظارت بر بنگاه های خصوصی و همکاری با سایر دولتها، سازوکارهای حمایتی از حقوق اولیه این افراد را فراهم نمایند. مطابق کنوانسیون، کارگران خانگی مهاجر باید حقوقی مشابه اتباع و سایر کارگران داشته باشند؛ زیرا قواعد حقوق بشری و استانداردهای حداقلی کار بر همه افراد صرف نظر از ویژگی های قومی، نژادی و جنسیتی آنان اعمال خواهدشد.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Women workers Migration and Decent work for domestic workers
نویسنده [English]
International law, Law Faculty,University of Tehran, Tehran , Iran.
چکیده [English]
International migration is a growing phenomenon that affects most countries in the world. Because immigrants are not nationals of the host country, they are vulnerable to human rights abuses and when they enter a country, whether their entry is legal or illegal, they see their rights being disregarded compared to citizens. At the same time, human rights must be respected for all human beings, regardless of their immigration status. Meanwhile, migrant female workers are in a more sensitive position. Immigrant working women have little support due to their gender and immigration characteristics, are suffering from mainly low-paying jobs and domestic work. In addition, they experience exploitation and unfavorable working conditions. Therefore, prevention of abuse, discrimination and protection of vulnerable groups is essential. The International Labor Organization, in continuation of other existing international treaties, strives to establish a convention on decent work for domestic workers and to establish procedural and supervisory guarantees in order to respect, protect and fulfill the human rights of migrant women workers. The purpose of this article is to examine the vulnerability of migrant women workers and to analyze the legal aspects of Convention on Decent Work for domestic workers.
کلیدواژهها [English]