مطالعات زن و خانواده

رابطه بین کنترل عواطف با سازگاری زناشویی: نقش واسطه‌ای صمیمیت زوجین

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 گروه روانشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

2 استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

3 دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

10.22051/jwfs.2024.43410.2975

چکیده

هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش واسطه‌ای صمیمیت زناشویی در ارتباط بین کنترل عواطف با سازگاری زناشویی بود. طرح پژوهش حاضر همبستگی از نوع الگویابی تحلیل مسیر و نمونه موردنظر شامل 220 زوج بود که به صورت پیمایش اینترنتی و روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش شامل پرسشنامه کنترل عواطف ویلیامز و همکاران(1997)، پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر(1976) و پرسشنامه تامپسون و واکر (1989) بود. داده‌های گردآوری شده به روش تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزار AMOS تحلیل شد. نتایج نشان داد کنترل عواطف اثر غیرمستقیم به‌واسطه‌ی صمیمیت زناشویی بر سازگاری زناشویی زوجین دارد. زوجینی که توانایی خوبی در کنترل عواطف دارند، تعاملات صمیمانه مطلوب‌تر و صمیمیت بیشتری را در رابطه تجربه می‌کنند، این امر موجب می‌گردد همسران در مواقع بحرانی بهتر بتوانند شرایط را تحمل کنند و قدرت انطباق بیشتری از خود نشان دهند، یعنی به واسطه صمیمیت ایجاد شده در رابطه سازگاری زناشویی نیز افزایش می‌یابد. در تدوین مداخلات روان‌شناختی برای افزایش سازگاری زناشویی باید به نقش عوامل تاثیرگذار از جمله کنترل عواطف و صمیمیت، توجه ویژه مبذول شود.

تازه های تحقیق

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین کنترل عواطف با سازگاری زناشویی با نقش میانجی صمیمیت  در زوجین بود. نتایج آماری نشان داد که بین کنترل عواطف و سازگاری زناشویی رابطه مستقیم و معنی­داری وجود دارد که همسو با پژوهش انجام شده توسط فلیپوویچ و همکارانش (2016) بود. زوجین احساسات مختلفی را تجربه می‌کنند و به اشتراک می‌گذارند، این احساسات مشترک به هماهنگ کردن تعاملات رابطه آن­ها کمک می‌کند و این هماهنگی عاطفی به­طور قابل‌توجهی درک متقابل و انسجام بین فردی را افزایش می‌دهد و می‌تواند منجر به رضایت زناشویی بالاتر شود و رضایت زناشویی سبب بالا رفتن سازگاری زناشویی می‌شود (مازوکا و همکاران، 2019). طبق نظر محققان رضایت زناشویی را می‌توان به جای سازگاری زناشویی به کار برد (اونال و اکگون، 2020)، بنابراین کنترل و تنظیم عواطف در زوجین سبب استحکام و بهبود رابطه بین آن‌ها می‌شود و این امر سازگاری زناشویی را افزایش می‌دهد. به‌طورکلی، زوج‌هایی که دارای بی‌ثباتی هیجانی هستند، شرکای نامطلوب درنظرگرفته می‌شوند درحالی‌که آن‌هایی که کنترل و تنظیم هیجان مناسب­تری دارند روابط شادتر دارند و سازگاری زناشویی در آن‌ها بالاتر است (زرگر و همکاران، 2019).

همچنین نتایج نشان داد که بین کنترل عواطف و صمیمیت  در زوجین روابط معنی­داری وجود دارد که با نتایج مطالعات سلطانی و همکاران (2013) و داوود وندی و همکاران (2018) همسو بود. بر اساس آنچه گفته شد کنترل هیجان سبب افزایش رضایت زناشویی می‌شود و صمیمیت  زوجین نیز افزایش می‌یابد. کنترل هیجان مجموعه‌ای از فرآیندها است که فرد ممکن است از آن‌ها برای فراخوانی هیجان مثبت یا منفی، حفظ آن هیجان، کنترل یا تغییر آن استفاده­کند. کنترل هیجان به‌عنوان فرآیندی در نظر گرفته می‌شود که فرد از طریق آن احساسات خود را تعدیل می‌کند تا به انتظارات محیطی آگاهانه و ناخودآگاه پاسخ دهد (نامدار و سرابیان، 2020). یکی از این انتظارات محیطی روابط بین زوجین است؛ بنابراین هر چه فرد کنترل هیجانی بالاتری داشته باشد نسبت به روابط زناشویی از نظر هیجانی بهتر پاسخگو است و درنتیجه رضایت و صمیمیت  زوجین در این افراد افزایش می­یابد. پس کنترل هیجان می‌تواند انسجام بین فردی را ارتقا دهد و منجر به رضایت زناشویی و صمیمیت  بین زوجی بالاتر شود (مازوکا و همکاران، 2019). و همچنین طبق نتایج آماری مشخص شد که صمیمیت  در زوجین با سازگاری زناشویی رابطه مستقیم و معنی داری دارد که همسو با پژوهش­های انجام شده توسط وانگر و همکاران (2020)، مازوکا و همکاران (2019) و همتی (1400) بود.

یکی از عواملی که بستر رفع نیازهای عاطفی افراد را فراهم می‌کند ازدواج است. صمیمیت زناشویی یکی از ضروریات زندگی زناشویی و درعین‌حال از ویژگی‌های بارز یک ازدواج موفق و شاد است. عمق صمیمیتی که افراد در روابط خود ایجاد می‌کنند تا حد زیادی به توانایی آن‌ها در برقراری ارتباط دقیق، مؤثر و واضح با افکار، احساسات، نیازها و خواسته‌های خود دارد؛ بنابراین یادگیری نحوه برقراری ارتباط مؤثر نخستین گام در فرآیند ایجاد یا افزایش صمیمیت در هر رابطه است. عدم صمیمیت  باعث افزایش تعارضات و کاهش صمیمیت در روابط زناشویی و ایجاد مشکلات عاطفی و روانی می‌شود؛ بنابراین صمیمیت زناشویی بین زوجین عامل مهمی در ایجاد یک ازدواج پایدار است (فرهادی و همکاران، 2020). صمیمیت زوجین از مؤلفه‌های مهم ضروری برای بهبود روابط زناشویی است. روابط صمیمانه بین زوجین به‌عنوان وسیله مبادله و ارضای متقابل نیازهای عاطفی و روانی به‌ شکل قابل‌قبول و پیش‌بینی‌کننده می‌تواند باعث تقویت رابطه عاطفی و سازگاری زناشویی شود. ارتباطات زوجین از طریق کنترل احساسات منفی و کاهش تعارضات زناشویی منجر به بهبود صمیمیت عاطفی زوجین می‌شود.

شواهد پژوهشی حاکی از آن است که افزایش سازگاری و صمیمیت در بین زوج‌ها می‌تواند نقش مهمی در سازگاری زناشویی و ثبات زندگی مشترک داشته­باشد. گاتمن، ارتباط مؤثر را مهم‌ترین مهارت زوج‌ها می‌داند و معتقد است کسانی که رابطه مؤثر دارند، می‌توانند به تأیید متقابل برسند و به نیازهای همسرشان گوش دهند و به‌طور غیرتدافعی به آن‌ها پاسخ دهند و هنگامی که سوءتفاهم پیش می‌آید، روی مشکل تمرکز می‌کنند و  رابطه مسالمت‌آمیزی برقرار می­کنند. سازگاری زناشویی یک موقعیت روانی است که به‌ خودی‌خود به وجود نمی‌آید، بلکه کسب آن مستلزم تلاش زوجین و فراگیری مهارت‌هایی است (ترکشدوز و همکاران، 2021).

 و درنهایت صمیمیت  در زوجین نقش میانجی در رابطه بین کنترل عواطف و سازگاری زناشویی ایفا می­کند. با توجه به یافته­های پژوهش که کنترل عواطف اثر غیرمستقیم به‌واسطه‌ی صمیمیت زناشویی بر سازگاری زناشویی زوجین داشته است می­توان این­گونه تبیین کرد که کنترل عواطف پایین و ابراز مدیریت نشده عواطف و هیجانات بر روی صمیمیت زوجین اثر می­گذارد؛ زیرا ناتوانی در مدیریت عواطف مانند سدی بین همسران عمل می­کند و مانع نزدیکی آن‌ها به یکدیگر می­شود. در این حالت فرد برای اینکه در مقابل عواطف کنترل نشده همسرش قرار نگیرد سعی می­کند فاصله را از او حفظ کند. او درواقع دچار ترس از صمیمیت با همسر به‌منظور جلوگیری از تعارض و تنش در رابطه می­شود. در چنین رابطه­ای به اشتراک­گذاری خود در رابطه بین زوجین اتفاق نمی­افتد و همسران صمیمیت کمی را در رابطه تجربه می­کنند.

بالعکس وقتی همسران کنترل عواطف خوبی داشته باشند مانع­ و ترسی برای صمیمیت وجود ندارد و زوجین توانایی ایجاد تعاملی صمیمانه را خواهند داشت. از طرفی وقتی صمیمیت زوجین در حد مطلوبی باشد همسران بهتر می­توانند شرایط و موقعیت­های بحرانی را تحمل کنند و قدرت انطباق بیش­تری پیدا می­کنند و بنابراین صمیمیت زوجین باعث سازگاری زناشویی می­شود. می­توان گفت صمیمیت زوجین با تأثیرپذیری از کنترل عواطف   روی سازگاری زوجین تأثیر می­گذارد و همانند پلی موجب ارتباط کنترل عواطف و سازگاری زناشویی می­شود. به­طورکلی هرقدرکه زوجین در کنترل عواطف مهارت بیشتری داشته­باشند ممکن است صمیمیت بیشتری تجربه کرده و در نهایت سازگاری بهتری با همدیگر داشته­باشند. در این پژوهش نیز متغیرهای مداخله­گر از قبیل فرایندهای ذهنی و درونی نیز سبب تأثیر نحوه پاسخ­گویی شرکت­کنندگان به پرسشنامه شده است و همچنین خصوصیات شخصیتی و هوش گروه نمونه درنظرگرفته ­نشده ­است.

 ازجمله محدودیت­های دیگر پژوهش حاضر این بود که به­دلیل شیوع بیماری کرونا، امکان نمونه‌گیری به  شکل تصادفی وجود نداشت و نمونه‌گیری به روش دردسترس انجام شد. در پایان پیشنهاد می­شود جهت تعمیم­پذیری بیشتر نتایج علاوه 9­بر استفاده از روش­های دیگر نمونه­گیری، مطالعاتی در نمونه­هایی با ویژگی­های جمعیت­شناختی دیگر انجام شود. براساس یافته­ های پژوهش لازم است که در رابطه با عوامل تأثیرگذار مانند کنترل عواطف و صمیمیت زناشویی که موجب اثرگذاری بر صمیمیت زوجین می­شود مداخله  شکل­گیرد تا نسبت به ارتقا صمیمیت بین زوجین اقدام شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Relationships between affective control with marital adjustment: the mediating role of marital intimacy

نویسندگان [English]

  • Ameneh Habibi 1
  • Somayeh Keshavarz 2
  • Alireza Kakavand 3

1 Department of Psychology, Faculty of Social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran

2 Imam Khomeini International University,Qazvin , Iran

3 Imam Khomeini International University,Qazvin, Iran

چکیده [English]

This study aims to examine the mediating effect of marital intimacy on the association between Affective control and marital adjustment. The study employs a correlation-based approach utilizing path analysis modelling. The population being studied consisted of all married individuals residing in Karaj city. A total of 220 couples were chosen as research participants through an internet survey employing the convenience sampling method. The data were obtained utilizing three questionnaires: the Affective Control Scale (Williams et al., 1997), the Dyadic Adjustment Scale (Spanier, 1976), and the Marital Intimacy Scale (Thompson & Walker, 1989). The data was analyzed using the path analysis method with the assistance of AMOS software. The study's findings suggest an indirect relationship between the regulation of emotions and the level of marital adjustment in couples. This relationship is mediated by marital intimacy, as evidenced by the significant beta coefficient of -0.26 (p = 0.001). Furthermore, the study demonstrated the significant impact of affect control (β=-0.39, P=0.001) and marital intimacy (β=0.61, P=0.001) on marital adjustment. Couples that demonstrated emotional regulation skills had heightened levels of intimacy in their relationship, leading to increased frequency and quality of intimate interactions. That is, the heightened level of intimacy contributed to the improvement of marital adjustment. When developing psychological interventions to enhance marital adjustment, it is crucial to consider significant elements, including affective control and intimacy.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • affective control
  • couples
  • marital intimacy
  • marital adjustment
منابع
ابوعبدالله الحاکم، محمدبن‌عبدالله. (1411ق). المستدرک علی الصحیحین للحاکم. مطالعه عبدالقادر عطاء المصطفی. دارالکتب العلمیه. {لینک}
همتی، طاهره. (1400). پیش‌بینی صمیمیت جنسی و سازگاری زناشویی بر اساس کیفیت زندگی در زوجین مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر کرمانشاه. دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 37(4)، 110-120. [لینک]
هومن، حیدرعلی. (1397). مدل­یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل. سمت، تهران. [لینک]
 References
Aghamiri, N & Vaziri, S. (2019). Prediction of psychological well-being based on marital intimacy, resilience, and mental health of couples in Tehran. Avicenna Journal of Neuro Psycho Physiology, 6(4), 203-210.  10.32598/ajnpp.6.4.6 [Link]
Ahmadi, L., Panaghi, L., Sadeghi, M. S., & Zamani Zarchi, M. S. (2020). The Mediating Role of Personality Factors in The Relationship between Family of Origin Health Status and Marital Adjustment. Journal of Research and Health, 10(4), 239-248. 10.32598/JRH.10.4.1526.1 [Link]
Choi, S. Y., Kim, H. R., & Myong, J. P. (2020). The mediating effects of marital intimacy and work satisfaction in the relationship between husbands’ domestic labor and depressive mood of married working women. International journal of environmental research and public health, 17(12), 4547. 10.3390/ijerph17124547 [Link]
Davood vandi, M., Nejad, S. N., & Farzad, V. (2018). Examining the effectiveness of gottman couple therapy on improving marital adjustment and couples' intimacy. Iranian journal of psychiatry, 13(2), 135. [Link]
Farhadi, A., Salehin, S., Aghayan, S., Keramat, A., & Talebi, S. (2020). The effectiveness of reality therapy based on choice theory on marital intimacy and sexual satisfaction of newly married women. Avicenna Journal of Nursing and Midwifery Care, 28(2), 83-92. 10.30699/ajnmc.28.2.83[Link]
Filipović, S., Vukosavljević-Gvozden, T., & Opačić, G. (2016). Irrational beliefs, dysfunctional emotions, and marital adjustment: A structural model. Journal of Family Issues, 37(16), 2333-2350. https://doi.org/10.1177/0192513X15572384[ Link]
Gallegos, M. I., Murphy, S. E., Benner, A. D., Jacobvitz, D. B., & Hazen, N. L. (2017). Marital, parental, and whole-family predictors of toddlers’ emotion regulation: The role of parental emotional withdrawal. Journal of Family Psychology, 31(3), 294. 10.1037/fam0000245 [Link]
Jardavi, H. I., Jajarmi, M., & Akbari, H. (2022). The effect of social support on marital adjustment in hospital staff: The mediating role of self-control and resilience. Social Determinants of Health, 8, 1-10. 10.22037/sdh.v8i1.37041 [Link]
Lee, M., Kim, Y. S., & Lee, M. K. (2021). The mediating effect of marital intimacy on the relationship between spouse-related stress and prenatal depression in pregnant couples: An actor–partner interdependent model test. International journal of environmental research and public health, 18(2), 487. 10.3390/ijerph18020487 [Link]
Homan, Heydar Ali. (2017). Modeling structural equations using Lisrel software. Address, Tehran. [Text in Presian]. [Link]
Kline R. Data preparation and psychometrics review. Principles and practice of structural equation modeling (4th ed). New York, NY: Guilford. 2016; 64-96. [Link]
Mazzuca, S., Kafetsios, K., Livi, S., & Presaghi, F. (2019). Emotion regulation and satisfaction in long-term marital relationships: The role of emotional contagion. Journal of Social and Personal Relationships, 36(9), 2880-2895. 10.1177/0265407518804452 [Link]
Mirgain, S., A., & Cordova, J. V. (2007). Emotion skills and marital health: the association between observed and self reported emotion skills, intimacy and marital satisfaction. Journal of Social and Clinical Psychology ,9(36), 983-1009. https://doi.org/10.1521/jscp.2007.26.9.983 [Link]
Namdar, A., & Sarabiyan, S. (2020). Relationship between emotional control and marital satisfaction in 20 to 45 years old boy in Torbat Heydarieh. Journal of Social Sciences and Humanities Research, 8(3). 10.24200/jsshr.vol8iss3pp%25p [Link]
Schoen, E. (2018). Emotion regulation in the context of depression and unhealthy eating styles: A response to Paans et al. (2018). Journal of psychosomatic research, 110, 15-15. 10.1016/j.jpsychores.2018.04.006. [Link]
Schweizer, S., Parker, J., Leung, J. T., Griffin, C., & Blakemore, S. J. (2020). Age-related differences in affective control and its association with mental health difficulties. Development and psychopathology, 32(1), 329-341. 10.1017/S0954579419000099. [Link]
Soltani, A., Molazadeh, J., Mahmoodi, M., & Hosseini, S. (2013). A study on the effectiveness of emotional focused couple therapy on intimacy of couples. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 82, 461-465. 10.1016/j.sbspro.2013.06.293[Link]
Tarkeshdooz, Z. S., Jenaabadi, H., & Kord Tamini, B. (2021). The Effectiveness of Gottman Couple Therapy on Intimacy and Marital Adjustment of Couples with Marital Problems. Razavi International Journal of Medicine, 9(3), 44-49. 10.30483/RIJM.2021.254205.1054 [Link]
Ünal, Ö., & Akgün, S. (2022). Conflict resolution styles as predictors of marital adjustment and marital satisfaction: An actor–partner interdependence model. Journal of Family Studies, 28(3), 898-913. 10.1080/13229400.2020.1766542 [Link]
Wagner, S. A., Mattson, R. E., Davila, J., Johnson, M. D., & Cameron, N. M. (2020). Touch me just enough: The intersection of adult attachment, intimate touch, and marital satisfaction. Journal of Social and Personal Relationships, 37(6), 1945-1967. 10.1177/0265407520910791 [Link]
Wass, S. V. (2021). The origins of effortful control: How early development within arousal/regulatory systems influences attentional and affective control. Developmental Review, 61, 100978. 10.1016/j.dr.2021.100978 [Link]
Yavuz, M., & Yıkmış, A. (2022). An investigation of the relationship between parental self-efficacy and marital adjustment levels of parents of disabled individuals: Parents of disabled individuals. International Journal of Curriculum and Instruction, 14(1), 378-403. [Link]
Zargar, F., Bagheri, N., Tarrahi, M. J., & Salehi, M. (2019). Effectiveness of emotion regulation group therapy on craving, emotion problems, and marital satisfaction in patients with substance use disorders: A randomized clinical trial. Iranian Journal of Psychiatry, 14(4), 283. [Link]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
مطالعات زن و خانواده
دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 32
فروردین 1403
صفحه 10-31